Bractwa altarystów

Altarysta

altarzysta, ołtarznik to duchowny odpowiedzialny za opiekę nad konkretnym ołtarzem (łac. altaria) w kościele i pobierający związane z tym dochody. Przez alatarię rozumiemy zarówno sam ołtarz ale i prebendę, którą była fundacja na utrzymanie ołtarza i jego opiekuna.

"Na przełomie XV i XVI wieku we Wrocławiu było kilkaset altarii. Najwięcej w dwóch miejskich farach[: Kościół św. Elżbiety (fara elżbietańska) miał 47 ołtarzy, które obsługiwało 122 altarystów. Kościół św. Marii Magdaleny (fara magdaleńska) miał 58 ołtarzy, które obsługiwało 114 altarystów.(...) Było więc we Wrocławiu 380 prebend dla opiekunów ołtarzy. Niektóre mniejsze kościoły nie miały donatorów, którzy ustanowiliby fundacje dla altarystów. W kościołach klasztornych było niewiele odrębnych fundacji altaryjnych, a w niektórych, nawet dużych, nie było ich w ogóle. W dominikańskim kościele św. Wojciecha znajdowało się 14 ołtarzy, ale żadnej altarii (w klasztorze mieszkało 56 zakonników). Brak altarii Stein odnotował również w augustiańskim kościele świętych Doroty, Wacława i Stanisława. Przy kościołach, w których było więcej altarii, znajdowały się domy altarystów." (źródło)