Towarzystwo Popierania Pracy Społecznej

założone zostało w 1907 roku. Jak czytamy w sprawozdaniu z roku 1916, „w celu badania spraw i potrzeb społecznych, kulturalnych i ekonomicznych”, czyli zgodnie ze statutowymi zapisami powstało „celem popierania prac i instytucyj pożytku publicznego w dziedzinie ekonomicznej i społecznej, za pomocą naukowych badań i technicznego opracowywania materiałów, ustaw, projektów, danych statystycznych, jak również dla wspólnych obrad nad aktualnemi ekonomicznemi i społecznemi kwestjami”, co uprawniało je m.in. „do czynienia przedstawień do władz w sprawach ekonomicznych i społecznych”. W 1909 roku Towarzystwo powołało

Biuro Pracy Społecznej

Biuro przygotowywało użyteczne materiały statystyczne, ekonomiczne i polityczne i stanowiło zaplecze merytoryczne dla różnych instytucji społecznych w kraju oraz dla Kół Polskich w Dumie Państwowej. Przygotowywało materiały i prawne rozwiązania m.in. w obronie prywatnego szkolnictwa polskiego, samorządu miejskiego i ziemskiego i w bardzo wielu innych kwestiach. Używając dzisiejszych sformułowań, można by powiedzieć, że mieliśmy do czynienia ze swoistym „think tankiem” politycznym, który obserwował posunięcia władz w Rosji, analizował i konsultował przygotowywane akty prawne, a w niektórych kwestiach (m.in. w kwestii samorządu) sam opracowywał pewne propozycje. Biuro, biblioteka i archiwum mieściły się od początku 1908 r. do października roku 1914 przy Marszałkowskiej 137 od października do grudnia 1915 r. przy Mazowieckiej 5 (w budynku należącym do Stanisława hr. Łubieńskiego) i od grudnia przy Kopernika 30 (Gmach Centralnego Towarzystwa Rolniczego).

Cytaty

1908

za Kultura Polska : organ Tow. Kultury Polskiej nr 2

Zostało ono założone dla ,,popierania pracy i instytucyj pożytku publicznego w dziedzinie ekonomicznej i społecznej za pomocą badań naukowych i technicznego opracowywania materyałów, ustaw, projektów, danych statystycznych, jak również dla wspólnych obrad nad kwestyami bieżącemi ekonomicznemi i społecznemi“. Ma ono być również bezpartyjnem. Zastrzeżenia tego wszakże nie należy brać bezwzględnie. Podobne bowiem cele założyło sobie i spełnia Towarzystwo Kultury Polskiej; jeżeli więc uznano za potrzebne zorganizować dla nich nową grupę, to znaczy, że zamierzono zgromadzić w niej dobór ludzi pewnego gatunku, który nie chce się mieszać z innymi. Grupa ta wnosząc z jej przywódców - wywodzi się potomnie od A. Wielopolskiego i pozostaje w pokrewieństwie z rzecznikami ,,polityki realnej.“ Wskazując wszakże ten rodowód, nie myślimy, ażeby on ją uczynił niezdolną do wykonania prac pożytecznych.