|
|
| (Nie pokazano 5 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) |
| Linia 1: |
Linia 1: |
| − | | + | [[Ochronka]] |
| − | [[Plik:Ochronki-def.png]] | |
| − | [https://rcin.org.pl/dlibra/publication/1120/edition/30182/content Encyklopedia powszechna S. Orgelbranda
| |
| − | | |
| − | T. 19]
| |
| − | | |
| − | ==August Cieszkowski O OCHRONACH WIEJSKICH==
| |
| − | | |
| − | | |
| − | [https://www.sbc.org.pl/dlibra/show-content/publication/edition/78039?id=78039 Biblioteka Warszawska, 1842, T. 1]
| |
| − | | |
| − | Powróciwszy z kraju, w którym zrodziły się Ochrony i za którego dzielnym przykładem Europa cała obdarzona została instytucyy, do najniezbędniejszych dla dobra ludzkości należący, — przekonawszy się tam naocznie
| |
| − | 0 skutkach tej instytucji na wielką skalę rozpostartej,
| |
| − | 1 utwierdziwszy się przeto w myśli nadania jej jeszcze
| |
| − | większego rozwinięcia, — ośmielam się przełożyć przyjaciołom ludzkości kilka uwag, tyczących się możności
| |
| − | i potrzeby dalszego tej instytucyi wykszałcenia i rozmnożenia, mianowicie w zastosowaniu do potrzeb kraju naszego. A naprzód wynurzmy słowo wdzięczności twórcy i założycielowi pierwszej Ochrony, Robertowi Owen,
| |
| − | oraz pierwszemu ich rozszerzycielowi i publicznemu
| |
| − | protektorowi Lordowi Brougham b. Kanclerzowi Państwa Angielskiego, który sam poczytuje wpływ jaki wywarł na upowszechnienie i rozwinięcie tej instytucyi, za
| |
| − | jeden z najpiękniejszych i najzbawienniejszych o w o c o w
| |
| − | swojego publicznego zawodu. Pomysł zaś i założenie pierwszej Ochrony zostanie bez wątpienia głównym, a
| |
| − | może jedynym pomnikiem filantropicznych usiłowań
| |
| − | Roberta Owen,— usiłowań, które po większej części tak
| |
| − | fałszywy wzięły kierunek. Niechaj ten przykład przekona, jak dalece błądzę ci wszyscy, którzy nierozmyślnie
| |
| − | potępiają i bezwzględnie za szkodliwe marzenia poczytują
| |
| − | wszelkie myśli nowatorów, jeżeli się takowe bezpośrednio,
| |
| − | i że tak powiem szczelnie do ich dawnych wyobrażeń
| |
| − | łub pojęć przyłożyć nie dają; i którzy wolą cały jaki
| |
| − | system in globo odrzucić, niż pilnie wyśledzić, w jakim
| |
| − | punkcie on się z prawdą styka, i czy na tym punkcie zaszczepiona gałąź nie mogłaby zdrowych urodzić owoców.
| |
| − | Niebaczni na to, iż mysi nigdy absolutnego fałszu wyrodzić nie może, a że przez to obowiązkiem jest filozofa,
| |
| − | teoretycznie, a człowieka stanu, praktycznie natrafić na
| |
| − | ten zdrowy nerw systemu, i żywotne rozwinięcie mu
| |
| − | nadać.
| |
| − | | |
| − | Instytucya Ochron jest pierwszym szczeblem owej
| |
| − | opieki społeczeńskiej, która dobroczynny swój wpływ nad
| |
| − | indiwiduum od kolebki do grobu rozciągać powinna; ale
| |
| − | której działanie na period dziecinny najznaczniejsze być
| |
| − | musi...
| |
| − | | |
| − | (...) czas
| |
| − | już na wychowanie włościańskich dzieci które dotąd
| |
| − | losowi i szczęściu było oddane, zwrócić dobroczynniejszą
| |
| − | uwagę i racyonalniejszych starań uczynić je przedmiotem. Czas juz dla nich ślepe przeznaczenie czujną opatrznością zastąpić, a przez najprostsze lecz dobrze zastosowane hygieniczne środki, ćwiczenia ciała, ochędóztwo i starania, obdarzyć czerstwem zdrowiem to mnóstwo
| |
| − | drobnych dzieci, będące dziś pastwą śmierci lub choroby. (...) Lecz gdybyśmy tylko fizyczny stronę zadania uważali dalekiemi bylibyśmy od jego ogarnięcia. Duchowa
| |
| − | jest stokroć jeszcze ważniejsza. Ktoż u nas nie słyszał
| |
| − | i sam gorzko nie powtarzał utyskiwać nad stanem moralnym i sposobem życia wieśniaków? A jakżeż może
| |
| − | być inaczej gdy dzieci włościańskie pędzę przytłumiony
| |
| − | poranek życia w jedyném towarzystwie krowy, świni i
| |
| − | gęsi, a to do póty do póki sami nie zamienię tego pół.
| |
| − | bydlęcego życia na całkowicie bydlęce przez nadużycie
| |
| − | wódki, — do czego ich pobudza przykład rodziców,
| |
| − | którzy z podobnych przyczyn do podobnego stanu doszli, — i tak dalej wstecz.
| |
| − | | |
| − | (...)
| |
| − | Stan kraju naszego wprawdzie niesłychanie się różni
| |
| − | od stanu Państwa Angielskiego. Od. jego bogactw i od
| |
| − | jego nędzy równie dalecy jesteśmy, lecz jeżeli nas Opatrzność dotąd od okropności ''Pauperyzmu'' uwolniła, tem
| |
| − | większy przez to wkłada na nas obowiązek wejrzenia
| |
| − | w opłakany stan wiejskiego ludu i zaniesienia mu dobroczynnej pomocy. Oto jest właśnie słaba strona społeczeńskich naszych stosunków. Oto jest właśnie pole
| |
| − | dla szlachetnych uczuć wymagających działania.
| |
| − | | |
| − | Oby duch Associacyi, który u nas tak leniwo i niedołężnie rozwijać się zdaje, przez natchnienie dobroczynności wyższe i silniejsze nadal zyskał życie. Zastanówmy
| |
| − | się nad dobrodziejstwami, które kraj nasz jest winien
| |
| − | dwom Towarzystwom na wielką skalę rozwiniętym, t. j Kredytowemu i Ogniowemu. Oby się skromniejsze
| |
| − | wprawdzie, lecz nie mniej, jeżeli nie bardziej potrzebne
| |
| − | Towarzystwo Ochron Wiejskich do nich jeszcze przyłączyć mogło, — dobroczynne jego skutki dla kraju byłyby równie wielkie.
| |
| − | | |
| − | ==Bibliografia==
| |
| − | | |
| − | [http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-d2ef9a28-abab-47ee-b861-08f91725420f/c/Boldyrew_271-289.pdf Aneta Bołdyrew Źródła do badań nad ochronkami jako instytucjami opiekuńczo-wychowawczymi w Królestwie Polskim w XIX i na początku XX wieku]
| |
| − | | |
| − | [https://www.sbc.org.pl/dlibra/show-content/publication/edition/78039?id=78039 August Cieszkowski O OCHRONACH WIEJSKICH Biblioteka Warszawska, 1842, T. 1]
| |
