Resursy

Budynek Resursy w Dąbrowie Górniczej 1912

inaczej "Zebrania Towarzyskie"

„Resursa, klub, stowarzyszenie w celu wspólnego spędzenia chwil wolnych, posiadające własny lokal” {za; Szwarc s. 24}. Organizacja rejestrowana w zaborze rosyjskim, której działalność koncentrowała się na utrzymaniu sal klubowych czy całych budynków zwanych Resursami. Organizowano w nich dla członków (do 1906 wyłącznie mężczyzn) spotkania, występy artystyczne, wykłady. W latach późniejszych spotkania te były otwarte także dla szerszej publiczności. W budynkach Resurs swoje siedziby często miały inne organizacje społeczne.

Zob. też Kasyna w zaborze pruskim i austriackim

Uregulowania prawne

Pierwsze resursy powstały w Królestwie Polskim w pierwszej połowie XIX w. Zawieszone w 1846 zostały zlikwidowane w okresie powstania stycznia (przetrwały tylko instytucje warszawskie i ponoć Resursa Obywatelska we Włocławku)

29 listopada/11 grudnia 1875 minister spraw wewnętrznych zatwierdził statut wzorcowy dla zebrań towarzyskich

6/18 czerwca 1890 zatwierdzono nowy, restrykcyjny (1/2 składu zarządu mieli być Rosjanie, w skład wchodził naczelnik powiatu, obowiązywał język rosyjski) statut wzorcowy.

Warszawa

Resursa Kupiecka

Warszawska Resursa Kupiecka, czyli Stowarzyszenie Warszawskich Kupców czasem Towarzystwo resursy kupieckiej – stowarzyszenie kupców założone w 1820 w celach wspólnej, godziwej rozrywki i towarzyskich zebrań, na tle muzykalnych produkcyj oraz rozmów o sprawach zawodowych i potocznych.

Skupiała nie tylko kupców, ale także inteligencję i bogate mieszczaństwo, organizowała „zabawy, gry umiarkowane, czytanie gazet i książek, bale, koncerty, obiady towarzyskie”. Sale resursy były także wynajmowane, zarówno instytucjom, jak i osobom prywatnym na cele koncertów, spotkań towarzyskich czy bali.

1829 nastąpił rozłam. Powstała nowa Resursa Kupiecka w nowym lokalu, ale tzw. Stara Resursa Kupiecka istniała jeszcze do początków 1832 roku

1871 powstaje Rosyjskie Zebranie Towarzyskie w Warszawie

informacje z 1902

Towarzystwo resursy kupieckiej (Senatorka 40).

Towarzystwo zostało założone w r. 1820 w celach towarzyskich. Członków liczy 400. Wpływy w r. 1900 wyniosły 33,148 rb. 31 kop., wydatki 30,354 kop. 50, budżet na r. 1901 przewiduje w wydatkach i dochodach 29,962 rb. 50 kop. Towarzystwo posiada nieruchomość przy ul. Senatorskiej Nr 40, kapitału zapasowego 16,000, obrotowego 33,148 rb. 31 kop. Zarząd składa się z 2 dyrektorów (hr. A. Potocki i p. Mrozowski) i 10 członków komitetu (Wł. Czetwertyński, Wł. Kremky, B. Czaplicki, W. Łempicki, J. Kosacki, H. Pilawitz., J. Skiwski, A. Goltstand. B. Chorąży). Kandydaci na członków winni być przedstawieni przez jednego z członków na członka miesięcznego za opłatą rb. 10, następnie są balotowani. Wpisowe na członka stałego wynosi rb. 20, opinia roczna 25 rb.

Resursa Obywatelska

Powstała w 1827 jako Nowa Resursa "Oba warszawskie kluby mieściły się przed 1830 r. blisko siebie, na ulicy Miodowej: Resursa Kupiecka w pałacu Zeydlera, naprzeciw kościoła Kapucynów, zaś Nowa w gmachu ówczesnego Hotelu Europejskiego, pod nr 492."

informacje z 1902

Towarzystwo resursy obywatelskiej (Krak.-Przedm. 64/369 A)

Towarzystwo zostało założone w 1827 r. w celu dostarczania sposobności do przyjemnego spędzania chwil wolnych od pracy przy czytaniu, rozmowie, grach w bilard i w karty (bez hazardu), oraz przez urządzanie bali, koncertów, odczytów i t.p. Towarzystwo podsiada nieruchomość Nr 369/A w Warsz. ocenioną na rb. 191,240 ko. 55, ruchomości ocenione na 13,850 rb., w papierach procentowych 3,059 rb. 90 kop., dochód wynosi 26,875 rb., wydatki 26,176. Budżet na r. 1901 przewiduje r. 22,160 w dochodach i wydatkach. Członkami mogą być uczeni, artyści, urzędnicy, technicy, lekarze, wł. nieruchomości, kupcy i przemysłowcy. Kandydaci na członków muszą być przedstawieni przez członka i przyjęci przez balotowanie. Członków jest 450. Zarząd składa się z dyrektora (E. Makowski), 2 zastępców (A. Czajewicz, J. Gardowski), zarządzającego zabawami (J. Gebethner), gospodarza (L. M. Lilpop), kontrolera (A. Norblin), kasyera (F. Bobrowski), bibliotekarza (A. Manduk) i sekretarza (F. Lilpop). Ogólne zebranie jest zastąpione przez 18 reprezentantów pod prezydencyą K. Lidkiego.

Klub Rosyjski (Nowy-Świat 67)

za: Kalendarz informacyjno- encyklopedyczny na rok 1902 Towarzystwo Doraźnej Pomocy Lekarskiej

Dąbrowa Górnicza

Resursa - Dąbrowa Górnicza

Źródła

Kraushar, Aleksander Resursa Kupiecka w Warszawie : dawny pałac Mniszchów (1820-1928): monografja historyczno-obyczajowa

Jaworski Wojciech "Przemiany legalnego życia społecznego w Królestwie Polskim w latach 1864-1914" Sosnowiec 2006

Szwarc, Andrzej Resursy w Królestwie Polskim (1820-1863) Przegląd Historyczny 71/1,1980

zob. Lista organizacji w 1902 Warszawa