|
Znacznik: Usunięcie całej zawartości strony |
| Linia 1: |
Linia 1: |
| − | ==Początki w Królestwie Polskim==
| |
| − | [https://polona.pl/item-view/2d595d79-73fa-4b09-8fba-b02a1ea79d03?page=285&searchQuery=nadzieja Ludwik Krzywicki Stowarzyszenia spożywcze : ustęp z dziejów kooperacji 1903]
| |
| | | | |
| − | "Idea zrzeszenia spożywczego pojawia się u nas wraz
| |
| − | z ocknięciem się zainteresowania dla zagadnień ekonomicznych w latach 1866—1870. Wychodzi wtedy „Ekonomista“,
| |
| − | a przy nim dodatek pod nazwą: „Merkury". Grono osób,
| |
| − | które zgromadziły się około tych pism, krząta się gorliwie
| |
| − | nad zaznajomieniem kraju naszego z ówczesnym dorobkiem
| |
| − | kooperacji. Z jego łona wychodzą założyciele stowarzyszenia
| |
| − | spożywczego Merkury w Warszawie. Jednocześnie powstaje
| |
| − | Zgoda w Płocku i Oszczędność w Radomiu. Z tych instytucji
| |
| − | tryska życie, założyciele imają się pracy z zapałem, acz z małą znajomością rzeczy. Naturalnie, pomyślny rozwój założonych spółek wyrobiłby doświadczenie, stworzyłby sprawność,
| |
| − | gdyby idea kooperacyjna padła na grunt właściwy. Ale zaszczepiono ją na glebie nieodpowiedniej — warstw względnie
| |
| − | zamożnych, których wymagania są zanadto urozmaicone,
| |
| − | ażeby zrzeszenie spożywcze w początkowym okresie rozwoju
| |
| − | zdołało je zaspokoić należycie, a nadto warstwy te nie potrzebują liczyć się zbytnio z każdym groszem wydanym. Na skutek nizkiej dywidendy od zakupów nie było podniety do popierania sklepu spożywczego, przytym dobroć towarów nie była tam nadzwyczajną. Członkowie obojętnieli i obojętnością
| |
| − | swoją powstrzymywali rozwój spółki. A przedewszystkim nie
| |
| − | byli przeniknięci poczuciem pożytku i potrzeby zrzeszania się.
| |
| − | Wielu zapisało się do stowarzyszeń, ponieważ pisma rozwodziły się nad kooperacją, idea zaś była modną; inni dali
| |
| − | składki, uważając to za obowiązek obywatelski, od którego
| |
| − | nie wolno się uchylać, jeszcze inni liczyli, iż koszta ich utrzymania spadną o 25£. Ale zyski nie dopisały, drobne oszczędności ginęły w budżecie domowym, o idei zapomniano; kie
| |
| − | rownictwo stowarzyszeń wymagało nie tylko dobrych chęci,
| |
| − | ale znajomości i pracy — i zrzeszenie nasze prowadziło wątły
| |
| − | żywot, podtrzymywane nie z potrzeby, ale dla honoru!
| |
| − |
| |
| − | Warstwa, w warunkach swego bytu codziennego nieznajdująca dostatecznej podniety do zrzeszania się, oto zasadnicze źródło naszych niepowodzeń na polu kooperacji spożywczej. ATa tej glebie wyrastają objawy takiej opieszałości
| |
| − | i bezwładności, iż gdybyśmy nie mieli przed oczyma wzorów
| |
| − | zagranicznych, zwątpilibyśmy zupełnie o żywotności kooperacji. Prasa prowincjonalna wyciągnęła świeżo na jaw ciekawe
| |
| − | szczegóły z bytu naszych stowarzyszeń. Oto opis spółek spożywczych w Zawierciu: „Stowarzyszeń takich posiadamy
| |
| − | u nas dwa. Jedno z nich — młodsze, prowadzi żywot
| |
| − | cichy, pracowity, lecz dla członków swych nader pożyteczny; drugie zaś starsze, zasobne, na którego czele stoją nie-
| |
| − | zawsze ludzie dokładnie obeznani ze stosunkami handlowemi. Pierwsze rozwija się pod każdym względem nader po
| |
| − | myślnie; drugie spoczywa w błogim śnie i apatji. Dość powiedzieć, że sklep stowarzyszenia przy ogólnym obrocie
| |
| − | 117,506 rb. poniósł strat w przeciągu roku jednego 4,933 rb.,
| |
| − | a po doliczeniu strat za czas poprzedni zamknięto bilans
| |
| − | z 6,422 rb. minusów. Dziwne tu panują porządki. Sklep np.
| |
| − | mieści się w ciasnych pokoikach i nie posiada żadnych zapasów! W obecnej chwili członkowie Zarządu rozjechali się
| |
| − | w różne strony, jeden jedyny jego członek jednocześnie pełni obowiązki prezesa, kasjera, kontrolera i t. d.! A dzieje się to
| |
| − | prawie przy końcu operacyjnego roku!“ (Kurjer Sosnowiecki 1902, Nr. 33.)
| |
| − |
| |
| − | A oto inny obrazek! Szkoda, iż nie wymieniono stowarzyszenia: „Przez parę pierwszych lat płacono uczestnikom
| |
| − | po 10% dywidendy „dla zachęty “ (bez robienia szczegółowego
| |
| − | remanentu i bilansów); po upływie zaś lat 5 z powodu
| |
| − | braku możliwych do sprzedaży towarów i kapitału na ich
| |
| − | sprowadzenie, sklep zlikwidowano, stowarzyszeni potracili
| |
| − | po 75% swych wkładów, zyskując na całe życie „stowarzyszeniowstręt“. Przyczyny powyższego niepowodzenia niepodobna przypisać złej woli pp. handlowców (subjektów sklepowych), gdyż tam ich zupełnie nie było; zarząd tak wierzył
| |
| − | w swoją znajomość rzeczy, że sam samodzielnie sklep prowadził. Personel składał się tylko z jednej pani, ekspedjentki
| |
| − | i zarazem kasjerki, jej pomocnicy i stróża (wszyscy nieobznajmieni z handlem). Buchalterja, rachunek towarów i stanu
| |
| − | finansowego stowarzyszenia nie były tam prowadzone zupełnie, gdyż zarząd, choć złożony z ludzi inteligientnycli, wogó-
| |
| − | le nie uznawał potrzeby kontroli i rachunkowości. Ta okoliczność miała jedną dobrą stronę, a mianowicie, że dzięki jej
| |
| − | do dziś niewiadomo, kogo uważać należy za sprawcę straty 3/4 ogólnego mienia.“ (Kurjer Sosnowiecki 1902, Nr. 23.)
| |
| − |
| |
| − | To samo pismo, z którego zaczerpnęliśmy powyższe
| |
| − | obrazki, kreśli ogólny stan naszych stowarzyszeń spożywczych, a szczegóły wskazują, iż artykuł wyszedł z pod pióra
| |
| − | znawcy: „G-dyby komisje rewizyjne chciały poszperać w rocznikach stowarzyszeń spożywczych, dowiedziałyby się bardzo
| |
| − | ciekawych rzeczy. Dowiedziałyby się np., że wykazywaną
| |
| − | w bilansach sumę należności od stowarzyszonych można
| |
| − | śmiało zmniejszyć o jedną czwartą, bo w książkach figurują,
| |
| − | jako pozycje, długi ludzi dawno zmarłych, wysłanych do
| |
| − | więzienia lub zaginionych bez wieści. Dowiedziałyby się,
| |
| − | iż należności takie amortyzują się co rok kosztem dywiden-
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | ==inne źródła==
| |
| − | [https://kontkiewiczfamily.wordpress.com/2020/10/29/historia-stowarzyszenia-spozywczego-nadzieja-w-dabrowie-gorniczej-2/?fbclid=IwY2xjawJwQp1leHRuA2FlbQIxMAABHmvKvZl2lUZsaKNpNHaDfU3tuVR60CDI0AYN4CaeMfSLBGhZFCEZckFcIpEn_aem_FzTn5rHAKvnja8wLRsbsGg Andrzej Kontkiewicz Historia Stowarzyszenia Spożywczego „Nadzieja” w Dąbrowie Górniczej]
| |
