Marcelina Kulikowska
Marcelina Kulikowska (1872-1910) (zob hasło Wikipedia)
Była wieloletnią członkinią Wydziału (Zarządu) Stowarzyszenia Pomocy Naukowej dla Polek im. J. I. Kraszewskiego. Stowarzyszenie to w 1895 powołało komisję gimnazjalną, mając za zadanie przygotować projekt pierwszego na ziemiach polskich gimnazjum żeńskiego z programem takim, jakie miały gimnazja męskie,.
Była też członkiem założycielem w 1896 r. Towarzystwo Szkoły Gimnazjalnej Żeńskiej (TSGŻ), a od 1900 sekretarką w zarządzie Towarzystwa. Pracowała też jako nauczycielka w prowadzonym przez TSGŻ gimnazjum żeńskim, w którym doszło - także z jej powodu - do rozłamu w 1905.
Zaangażowana w działalność Towarzystwa Uniwersytetu Ludowego im. Adama Mickiewicza, w 1901 r. znalazła si w składzie Wydziału Oddziału Krakowskiego aż do połowy 1907 r. "Angażowała si te w różne inne zajęcia, np. w roku 1902/03 była bibliotekarką,
pracowała w komisji wydawniczej wraz z Zofią Daszyńską-Golińską
i dr Władysławem Kozłowskim, prowadziła lekcje z zoologii
w szkole wieczorowej dla robotników. W grudniu 1905 r. weszła, wraz
z dr. Ludwikiem Brunerem, w skład sekcji wykładowej organizującej wykłady
publiczne w stowarzyszeniach robotniczych. Sama zresztą we wrześniu
1906 r. taki wykład, na temat budowy oka ludzkiego, wygłosiła
w stowarzyszeniu „Vorwärts" w Podgórzu.{1 s. 66}
Współpracowała z III Koła Towarzystwa Szkoły Ludowej (TSL) i była w redakcji "Promyka"
"Nie jest uzasadniony pogląd, że po 1905 r. Kulikowska wycofała się z pracy społeczno-oświatowej. Dalej pracowała w Uniwersytecie Ludowym i TSL, zaangażowała się w pracę redakcyjną w „Promyku", wraz z Heleną Witkowską w latach 1907-1908 wydawała kolejne zeszyty Czytań historycznych, wypisów przeznaczonych dla młodzieży i samouków, zawierających fragmenty z dzieł najwybitniejszych historyków. Zdołały wspólnie opracować epokę Piastów oraz epokę Jagiellonów. Występowała też publicznie. 2 marca 1907 r. wzięła udział w wiecu oświatowym w Warszawie, dokąd pojechała wraz z Zofią Daszyńską-Golińską, Kazimierą Bujwidową i Augustynem Wróblewskim. Kulikowska wygłosiła na nim obszerny referat O instytucjach kulturalnych, w którym przedstawiła obszernie działalność Uniwersytetu Ludowego w Galicji, podkreślając jego narodowy, postępowy, demokratyczny i bezpartyjny charakter".
W roku następnym wystąpiła na wiecu oświatowym we Lwowie. {1 s. 68}
Bibliografia
Agnieszka Brożkowska, Marcelina Kulikowska. Strzał w serce [w:] Ewa Furgał (red.), Krakowski Szlak Kobiet. Przewodniczka po Krakowie Emancypantek, Kraków 2009, numer katalogowy 000101
