Śledztwo obywatelskie

1

Poza Rządem Salon24 wpis z 01.04.2009

Zawsze uważałem, że spiskowa teoria dziejów nie jest najlepszym sposobem opisywania świata. Jednak co innego tropienie spisków, a co innego szukanie powodów. I właśnie w poszukiwaniu powodów chcialem sie poradzic biegłych tropicieli. Bo ja czuję się trochę zagubiony.

Jeszcze niedawno nie wiedziałem nic o Fundacji Prawo Europejskie. Nie to, że Europą czy prawem się nie interesuje. Raczej dlatego, że działalność tej organizacji pozarządowej nie rzuciła mi sie w oczy. Aż tu nagle dowiaduję się, że Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych otrzymała taki oto list

Redakcja miesięcznika Prawo Europejskie w Praktyce zamierza rożpocząć cykl publikacji na temat działalności organizacji pozarządowych, w związku z tym zwracamy się do Państwa o szczegółowe odniesienie się do tematu zawartego w załączniku.

Zenon Siejka z-ca redaktora naczelnego

W załączniku oczywiście było wyjaśnienie

Warszawa, 2009-03-23

Zapytanie prasowe

Działając na podstawie Ustawy Prawo Prasowe zwracam się z uprzejmą prośbą o udzielenie informacji na temat całokształtu działalności Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych, z uwzględnieniem kwestii prawnych dotyczących umocowania Państwa organizacji do występowania w imieniu całego sektora organizacji pozarządowych.

Licząc na życzliwe odniesienie Państwa, łączę wyrazy szacunku.

Redaktor Naczelna Katarzyna Zamorowska

Nie jestem bywały w świecie, więc o pani redaktor i panu zastępcy nie wiedziałem dużo (umówmy się, że poszukiwania w Internecie też mi wiele nie wyjaśnił), ale przecież prawo prasowe jest prawem, wiec trzeba było zrobic wszystko, aby zadość uczynić zainteresowaniu prasy. W końcu prasa jest niezależna i ma na uwadze dobro wspólne. Wysłaliśmy (jako OFOP) więc odpowiedź wydawało się w pełni odpowiadająca na pytania:

Szanowni Państwo!

Bardzo dziękujemy za interesowanie działaniami Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych, która tak wiele robi w obszarze, na którym działa Państwa Fundacja. Informujemy, że celem działań OFOPu, zgodnie ze Statutem, jest:

1. działanie na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego i wzmacniania aktywnego obywatelstwa na poziomie krajowym i europejskim,

2. rozwijanie współpracy i standardów działania oraz umacnianie poczucia tożsamości środowiska organizacji pozarządowych,

3. rzecznictwo interesów organizacji pozarządowych w sprawach wspólnych dla wszystkich organizacji członkowskich,

4. kształtowanie i promowanie sprzyjających postaw społecznych wobec organizacji pozarządowych i budowanie ich rzetelnego wizerunku,

5. opiniowanie prawodawstwa przede wszystkim na szczeblu ogólnopolskim,

6. działanie na rzecz partnerskiej współpracy organizacji pozarządowych z administracją publiczną wszystkich szczebli,

7. wspieranie działalności organizacji członkowskich,

8. reprezentacja organizacji pozarządowych, należących do Stowarzyszenia, wobec sektora publicznego i innych środowisk,

9. nawiązywanie współpracy i wymiana doświadczeń z partnerami zagranicznymi.

Wyżej wymienione cele są realizowane w szczególności na rzecz organizacji i inicjatyw pozarządowych działających w obszarach pożytku publicznego w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Powyższe cele realizowane są w miarę możliwości przez:

1) dbałość o przestrzeganie przez organizacje członkowskie standardów wynikających z ustalonych zasad, w szczególności Karty Zasad Działania Organizacji Pozarządowych, przyjętych uchwałą Walnego Zebrania,

2) propagowanie tych standardów, w tym szczególnie dotyczących jakości i efektywności działania, w środowisku organizacji pozarządowych,

3) tworzenie warunków do wymiany zarówno doświadczeń jak i zasobów, a także upowszechnianie sprawdzonych rozwiązań,

4) prowadzenie prac na rzecz regulacji prawnych istotnych dla środowiska organizacji pozarządowych, monitorowanie tych regulacji, a także ich przestrzegania,

5) zbieranie informacji dotyczących relacji organizacji pozarządowych z administracją publiczną, szczególnie tych, które są istotne dla praktycznej realizacji zasady pomocniczości,

6) zbieranie informacji na temat zasad i praktyk związanych z dostępnością środków finansowych dla organizacji pozarządowych,

7) inicjowanie działań na rzecz budowania rzetelnego wizerunku organizacji pozarządowych, w szczególności poprzez przygotowanie strategii informacyjnych dotyczących sektora organizacji pozarządowych,

8) prowadzenie prac na rzecz animowania aktywności obywatelskiej,

9) prowadzenie działań mediacyjnych,

10) zajmowanie stanowiska wobec praktyk związanych z działalnością organizacji pozarządowych,

11) upowszechnianie wiedzy o sektorze organizacji pozarządowych.

Szczegóły można znaleźć na naszej stronie internetowej www.ofop.engo.pl.

Jeśli zaś chodzi o drugą część pytania, to informujemy, że Stowarzyszenie reprezentuje wyłącznie swoich członków, ale - zgodnie z przywołanymi powyżej zapisami Statutu, jako jedyne ogólnopolskie porozumienie organizacji z różnych branż, stara się działać w interesie całego środowiska organizacji pozarządowych. Warto może wspomnieć, że obecnie w Ogólnopolskie Federacji Organizacji Pozarządowych jest zrzeszonych ponad 80 fundacji i stowarzyszeń, w tym wiele federacji NGOs i organizacji posiadających oddziały (z naszych analiz wynika, że jest to w sumie organizacji ponad 380 organizacji pozarządowych i ponad 33 tysiące oddziałów), które zrzeszają ponad milion członków i dysponują rocznym budżetem powyżej 225 mln złotych (na podstawie danych od poł. organizacji członkowskich za rok 2007).

Dodatkowo pozwolimy sobie przesłać nasze biuletyny informacyjne.

Z poważaniem,

Okazało się, że pierwsze sformułowanie nie było zbyt dokładne (dziennikarze tez ludzie), wiec Ci którzy lubią suspensy zapewnie zainteresuje odpowiedź:

Szanowni Państwo

Redakcja miesięcznika Prawo Europejskie w Praktyce dziękując za wypowiedż zwraca się z prośbą o uzupełnienie przesłanych nam informacji o następujące zagadnienia:

-Sposoby pozyskiwania członków federacji

• kryteria i warunki przynależności do OFOP
• ograniczenia uczestnictwa w OFOP jeżeli takowe istnieją
• czy OFOP jest otwarta dla wszystkich oganizacji pożytku publicznego

-Żródła fiansowania OFOP ?

• składki członowskie ich wysokość i obligatoryjność?
• dotacje krajowe-wielkość kwotowa?
• dotacje unijne - wielkość kwotowa ?
• Budżet roczny OFOP wysokość kwotowa?
• wydatki celowe OFOP w tym - finansowe zobowiązania wynikające z działalności statutowej OFOP
• Zatrudnienie w/g etatów - z podaniem stanowisk

Działając na podstawie Prawa Prasowego uprzejmię proszę o życzliwe podejście do powyższych pytań.

z poważaniem Zenon Siejka z-ca redaktora naczelnego

Jak mają się te pytania do poprzednich nie wiem, ale oczywiście OFOP odpowie i na te pytania. Przecież nie wiem czy redakcja, albo nawet sama fundacja nie ma dostępu do Internetu (gdzie łatwo znaleźć odpowiedź na pytanie jak zostać członkiem OFOPu), ale w końcu My, kulturalni ludzie jesteśmy raczej przekonani do papierowych wersji tekstów (ja sam wierząc głęboko w hasło "nie musisz nie drukuj" preferuje drukowane formy (może nawet kiedyś trafię na egzemplarz miesięcznika Prawo Europejskie - bo jak mówiłem nie miałem dotąd możności).

Jednak jako prywatnego obywatela i pasjonata organizacji pozarządowych przy okazji zainteresowała sama Fundacja wydająca ten szacowny miesięcznik. Wydaje mi się ciekawe co robi, jak się sprawozdaje i skąd bierze pieniądze na funkcjonowanie fundacja, która ma status pożytku publicznego. Nie ma nic bardziej naturalnego, aby pismo chcące "rozpocząć cykl publikacji na temat działalności organizacji pozarządowych" wspomniało też o organizacji, która jest jego wydawcą. Póki co nie trafiłem na sprawozdania finansowe z kolejnych lat, nie zauważyłem też aby organizacja ta miała Biuletyn Informacji Publicznej, choć jak należy domniemywać ze środków publicznych korzystała.

Jest to o tyle ciekawe, że redakcja Prawo Europejskie w Praktyce, aby dowiedzie się tego - co jest dla wszystkich dostępne na naszych stronach www - odwołuje się do prawa prasowego. Ciekawe czy równie skuteczne są prawa zwykłego obywatela wobec tejże prasy. Myślę, że warto to sprawdzić

Z Komentarzy: aby ułatwić życie warto zobaczyć, kto tym zarządza Rada Nadzorcza Violetta Fotyga - przewodnicząca Rady Fundacji Czesław Ciucki - prawnik Wiktor Grzelec - doktor nauk prawnych Henryk Hawrus - pedagog

Prezes Zarządu: Piotr Bajor

2

Poza Rządem Salon24 wpis z 02.04.2009

Aby zobaczyć rzeczywiście co robi organizacja pozarządowa trzeba zajrzeć do jej sprawozdania. Jest to o tyle łatwe, że organizacje pozarządowe (te najlepsze z najlepszych czyli posiadające status organizacji pożytku publicznego mają ustawowy obowiązek sprawozdawczości.

Art. 23. 1. Organizacja pożytku publicznego sporządza roczne sprawozdanie merytoryczne ze swojej działalności, z zastrzeżeniem przepisów odrębnych, oraz podaje je do publicznej wiadomości w sposób umożliwiający zapoznanie się z tym sprawozdaniem przez zainteresowane podmioty.

2. Organizacja pożytku publicznego sporządza i ogłasza roczne sprawozdanie finansowe także wówczas, gdy obowiązek jego sporządzenia oraz ogłoszenia nie wynika z przepisów o rachunkowości. Przepisy o rachunkowości stosuje się odpowiednio.

Wystarczy spojrzeć na odpowiednią stronę Ministerstwa Pracy aby stwierdzić, że Fundacja Prawo Europejskie nie do końca przestrzega prawa polskiego. Okazuje się bowiem, że ostatnie sprawozdanie do tego Ministerstwa jako OPP złozyła za rok 2005. Potem już prosta informacja

01-01-2008 - 31-12-2008 Sprawozdanie finansowe : sprawozdanie nieopublikowane

01-01-2007 - 31-12-2007 Sprawozdanie finansowe : sprawozdanie nieopublikowane

01-01-2006 - 31-12-2006 Sprawozdanie finansowe : sprawozdanie nieopublikowane

Mówi się trudno i szuka się dalej, choć korci, aby zapytac dlaczego. Ale postarajmy się być bardziej cierpliwi niż prasa i zanim zaczniemy pytać poszukajmy jeszcze sami.

Odpowiedź

Poza Rządem Salon24 wpis z 17.05.2009

Najpierw zaległości. Zgodnie z zapytaniem prasowym (zobacz wyżej), które do OFOPu wystosowała jedna z gazet wydawanych przez Fundację Prawo Europejskie udało mi się w końcu przygotować odpowiedź. Nie było to proste, bo choć dziennikarz nie zadał konkretnego pytania dotyczącego budżetu (za jaki rok interesują go dane), to uznałem, że ponieważ bilanse z poprzednich lat wiszą na stronie OFOP-u to chodzi mu o rok ostatni. A tu właśnie jest, o czym nie wszyscy pewnie wiedzą, czas zatwierdzania bilansów, co w stowarzyszeniach nie jest proste. Przyjmuje je Zarząd, ocenia Komisja Rewizyjna a akceptuje Walne Zgromadzenie. Musiałem więc poczekać choć na przyjęcie bilansu przez Zarząd (pewnie w fundacjach takich jak ta, której współpracownik zadaje pytanie, może być trochę inaczej, ale o tym trochę na koniec).

Odpowiadając więc na pytania po kolei:

1. Sposoby pozyskiwania członków federacji - kryteria i warunki przynależności do OFOP

Mówi o tym wyraźnie Statut, który jest ogólnie dostępny na naszej stronie

§ 6. 1. Członkiem zwyczajnym może być stowarzyszenie bądź inna osoba prawna, działająca nie dla zysku, nie będąca jednostką organizacyjną administracji publicznej, związkiem zawodowym, partią polityczną, kościołem lub związkiem wyznaniowym albo związkiem jednostek samorządu terytorialnego, która złoży pisemną deklarację przystąpienia do Stowarzyszenia, zobowiąże się do przestrzegania Statutu Stowarzyszenia i Karty Zasad Działania Organizacji Pozarządowych oraz zostanie przyjęta uchwałą Zarządu. § 7. 1. Przyjęcie członka zwyczajnego Stowarzyszenia następuje na pisemny wniosek zainteresowanej organizacji w drodze uchwały Zarządu Stowarzyszenia.

- ograniczenia uczestnictwa w OFOP jeżeli takowe istnieją?Oczywiście wynika to z powyższych zapisów, ale podsumujmy: członkiem nie może zostać osoba fizyczna, osoba prawna działająca dla zysku, będąca jednostką organizacyjną administracji publicznej, związkiem zawodowym, partią polityczną, kościołem lub związkiem wyznaniowym albo związkiem jednostek samorządu terytorialnego.

- czy OFOP jest otwarta dla wszystkich organizacji pożytku publicznego? TAK, podobnie jak i dla wszystkich nie posiadających statusu organizacji pożytku publicznego. W OFOPie wszystkie organizacje są traktowane jednakowo.

2. Źródła finansowania OFOP: Dotacje i składki członkowskie.

- Składki członkowskie, ich wysokość i obligatoryjność: Składki wynoszą w zależności od budżetu od 100 do 500 zł i są obligatoryjne, choć statut zezwala na członkostwo wspierające, bez konieczności płacenia składek. W 2008 roku wpływy z tytułu składek wyniosły: 10.513 zł.

- Dotacje krajowe – wielkość kwotowa w 2008: 144 444,47 zł.

- Dotacje unijne – wielkość kwotowa w 2008: 201 774,29 zł.

- Budżet roczny OFOP – wysokość kwotowa w 2008: 389 343,53 zł

Uprzedzając następne pytania o niezgodność sumy powiem, że dziennikarz zapytał tylko o określone źródła, a są przecież i inne :-)

- Wydatki celowe OFOP- Wszystkie wydatki OFOP są celowe i wynikają z działalności statutowej.

- Zatrudnienie wg etatów – z podaniem stanowisk:

• Dyrektorka biura ds. finansowych,
• Dyrektorka Programu Rzecznictwa i Współpracy Międzynarodowej,
• Dyrektorka Programu Europejskiego,
• Koordynatorka projektu szkoleniowego,
• Asystentka zarządu

I to odpowiedź na wszystkie pytania, dodam tylko na wszelki wypadek, że Zarząd OFOPu pracuje społecznie :-)

Ps.

A teraz wracając do mojego małego, prywatnego śledztwa. Przede wszystkim to sprawa czasochłonna, i przyznam się niewiele zrobiłem. Jednak znalazłem czas aby zajrzeć do KRS-u. Fundacja została powołana przez jednego fundatora (kwota 10 000 zł), który obecnie pełni również funkcję prezesa. Co ciekawe Fundacja posiada "zgromadzenie fundatorów", które m.in. "jednomyślnie powołuje i odwołuje członków Rady nie będacych Fundatorami", podejmuje również decyzje co do ewentualnych zmian w statucie. O jednomyślność w zgromadzeniu fundatorów jest łatwo (jedna osoba). Pytanie jak się czuje Prezes fundacji, który ma nad sobą Radę Fundacji, których członków - już jako Fundator - może dowolnie powoływać i odwoływać. Musi to jednak wpływać dodatnio na skuteczność działania i pewnie zatwierdzanie bilansów w fundacji idzie znacznie prościej niż w stowarzyszeniach, w których obowiązują demokratyczne zasady podejmowania decyzji .