Inny "Żmudzin"

Poza Rządem Salon24 wpis z 05.01.2010

Do napisania tej notki zainspirował mnie wpis o Bolesławie Kotrymie, który używał pseudonimu "Żmudzin". I to nie dlatego, że chciałbym podważać jego zasługi (choć trzeba przyznać, że kilka razy w swoim życiu podejmował decyzje niejednoznaczne), ale dlatego, że są bohaterowie, o których właściwie się nie wspomina a chyba warto. Czytając życiorys Kotryma czytałem go pod kątem podobieństw i różnic z innym bohaterem uzywającym również pseudonimu "Żmudzin" i o nim chciałbym opowiedzieć.

Konstanty Jacynicz wojsku rosyjskim od 1904 - Morski Korpus Kadetów w Petersburgu. W 1907 został podchorążym rosyjskiej marynarki wojennej. Praktyki odbywał na okrętach "Wojn" (1906 i 1908), "Rynda" 1907 i "Diana" 1909. "Ostatnią, przedpromocyjną praktykę odbył K. Jacynicz na krążowniku <<Bogatyr>>, a w czasie tego ośmiomiesięcznego rejsu (15 IV-6 XII 1910) uczestniczył między innymi w uroczystościach koronacyjnych króla Czarnogóry. Poza uhonorowaniem załogi z tej okazji, wizyta tutaj zapisała się również indywidualnym wyróżnieniem samego Jacynicza, gdyż przyznano mu medal za odwagę, nie znamy jednak bliżej okoliczności tego wydarzenia" (s. 188) 6.XII 1910 mianowany na pierwszy stopień oficersk. W latach 1913-1914 przeszedł tzw. szkoła podwodnego pływania. Podczas I W.Ś. pływał na okrętach "Krokodił", "Giepard", dowodził na okrętach "Markiel", "Lwica", "Jaź".

W czasie rewolucji październikowej więziony w twierdzy pietropawłowskiej wyszedł dzięki interwencji przedstawiciela polskiego w Petersburgu, następnie walczył w armii Dienikina na Kubaniu w końcu grudnia 1918 r. z bratem Stefanem wrócił przez Kijów do Warszawy.

W wolnej Polsce 4 kwietnia 1919 przejął organizację batalionu morskiego w twierdzy Modlin, z którym 10 lutego 1920 przybył do Pucka, gdzie odbyły się zaślubiny z morze. 8 lipca batalion został rozbudowany do pułku nad którym obejmuje dowództwo. W czasie wojny z bolszewikami brał udział w obronie Ostrołęki w okolicy gminy Rzekuń - zginęło wtedy 53 marynarzy (1), sam ranny w bitwie o wieś Zabiele został wzięty do niewoli, ucieka. Brał czynny udział (brak informacji jaki) w trzecim powstaniu śląskim.W 1921 uczestniczył w sprowadzeniu przekazanych Polsce sześciu torpedowców. Oo 1929 roku był pracownikiem, a później szefem Wydziału Wojskowego Departamentu II Komisariatu Generalnego RP w Gdańsku, a po przejściu w stan spoczynku w administracji rzadowe. W 1932 przeszedł do pracy w aparacie handlowym portu w Gdyni

W czasie II WŚ 7.09.1939 mianowany Zastępcą Komendanta Głównego Straży Obywatelskiej Gdyni aresztowany i traktowany jako zakładnik ucieka z więzienia i wyjeżdża do Warszawy. Od 1941 w organizacji "Alfa" uczestniczył w tworzeniu sieci wywiadu morskiego ZWZ. W ramach Wydziału Marynarki Wojennej Komendy Głównej AK otrzymał stanowisko komendanta Komendy Wybrzeża, potem zastępca całego Wydziału. Pseudonimy: "Żmudzin", "Leśniczy". Ranny podczas powstania.

Po wojnie, póki komuniści potrzebują przedwojennych fachowców jest użyteczny. W 1945 otrzymuje stanowisko naczelnika Wydziału Morskiego. Działał na rzecz zabezpieczenia obiektów rybackich i "bezpośrednio przyczynił się do organizacji pierwszej spółdzielni rybackiej w Darłowie, potem próbował pracy na własny rachunek - m.in. spółka z.o. Atom po dobrym starcie została zniszczona przez państwową konkurencję, współtworzona przez niego Spółdzielnia Pracy "Auto-Transport", firma "Union" która w nowej rzeczywistości nie mogła się udać. Od 1950 r. zatrudniony w sektorem spółdzielczym. Ma zakaz zbliżania sie do ukochanego morza, próbował jeszcze zrealizować koncepcję spółdzielczej żeglugi morskiej i prawie mu się udało...Zmarł w Warszawie 11 grudnia 1970 roku

Odznaki i wyróżnienia

W armii carskiej odznaczony orderami św. Stanisława 3. klasy z mieczami i kokardą, św. Anny 4. klasy za męstwo, św. Anny 3. klasy z mieczami i kokardą, św. Włodzimierza 4. klasy z mieczami i kokardą. W II Rzeczpospolitej otrzymał Medal Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości, Krzyż Virtuti Militari V klasy (1922), Krzyż Walecznych, Śląski Krzyż Powstańczy, Krzyż Kawalerski Francuskiej Legii Honorowej za Powstanie Warszawskie otrzymał "Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami". Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Odznaka Złotego Gryfa Pomorskiego i Zasłużonego Działacza Ruchu Spółdzielczego Dane za:

Mielczarek Ryszard, Techman Ryszard "Z życia i działalności Konstatntego Leona Jacynicza (1890-1970) w: Przegląd Zachodniopomorski nr 4/ 1999

Lubecka Małgorzata "Wyzwolenie gminy Rzekuń" w Puls Miesięcznik Rzekuński nr 4/2003

Jerzy Petrek "Mała flota wielka duchem" Wydawnictwo Pozańskie 1989