Kółka rolnicze
(...) lokalne stowarzyszenia społeczno-zawodowe, zrzeszające rolników, zamieszkałych na terenie jednej wsi, gminy lub parafji, których celem jest popieranie rozwoju rolnictwa w swoim rejonie drogą, krzewienia wiedzy rolniczej, podnoszenia poziomu kultury poszczególnych gospodarstw, wyrabiania wśród stowarzyszonych poczucia solidarności, samopomocy oraz karności obywatelskiej, jak również współdziałania w zakresie organizacji życia gospodarczego przez zakładanie w obrębie swego działania wszelkiego rodzaju placówek kulturalno-gospodarczo-rolniczych.
(...) kółko rolnicze, będące jednocześnie szkołą zawodową i szkołą wyrobienia obywatelskiego, jak również rozsadnikiem wszelkiego rodzaju poczynań kulturalno-gospodarczych, czyniących zadość wymaganiom i potrzebom wsi. (...) Kilkodziesięcioletni okres pracy kółek wykazał olbrzymie ich znaczenie w zakresie podniesienia kultury i dobrobytu wsi. Przyczyniły się one bowiem do podniesienia poziomu kulturalnego drobnych gospodarstw rolnych, budząc jednocześnie zrozumienie pracy zbiorowej, a zwłaszcza powodując rozwój życia gospodarczego. W historji ruchu spółdzielczego, rozwiniętego tak silnie w b. zaborach pruskim i austrjackim, nader ważną rolę odegrały właśnie kółka rolnicze. Śmiało rzec można, że zasługą kółek stał się rozwój wszelkiego typu zrzeszeń i placówek kulturalnych na terenie wiejskim.
(...) Należy podkreślić pewne różnice w charakterze pracy kółek na terenie Wielkopolski, Małopolski i b. Kongresówki. Otóż kółka w Wielkopolsce prowadziły pracę wyłącznie oświatowo-kulturalną, przekazując czynności natury gospodarczej, zgodnie ze swym programem, organizowanym specjalnie w tym celu placówkom. Odpowiadało to racjonalnemu zróżnicowaniu się życia i pracy społecznej w tej dzielnicy. W Małopolsce zaś poważną rolę w pracy kółek odegrały czynności gospodarcze, a zwłaszcza handlowe, co w znacznej mierze szkodziło rozwojom i kółek. Powstające już znacznie później kolka w b. zaborze rosyjskim, opierając się zarówno na wzorach jak i na doświadczeniu zaborów sąsiednich, prowadzone były przede wszystkiem w kierunku oświatowym, ograniczając się jedynie do wspólnych, jednorazowych zakupów dla użytku stowarzyszonych, bądź dla wspólnego wykorzystania: maszyn rolniczych, reproduktorów i t. p" Kółka Rolnicze Bohdan Wieliczko w Zugmunt Cybichowski ENCYKLOPEDJA PODRĘCZNA PRAWA PUBLICZNEGO (KONSTYTUCYJNEGO, ADMINISTRACYJNEGO I MIĘDZYNARODOWEGO) s. 256
