Klasztor w Czerwińsku nad Wisłą
Spis treści
Klasztor kanoników regularnych
ufundowany został po roku 1124. Kanonicy regularni sprowadzeni byli, być może, z opactwa św. Idziego w Leodium. Najstarszy dokument poświadczający istnienie klasztoru pochodzi z 1155 r., jest to bulla protekcyjna papieża Hadriana IV wystawiona na prośbę tutejszego przeora Gwidona, w której papież objął opiekę nad klasztorem i jego dobrami.
Szpital
W dokumentach z XIII w. wymieniany jest szpital przyklasztorny. Klasztor, od początku dobrze uposażony, prężnie się rozwijał pod względem ekonomicznym.
Kongregacja
W 1514 r. klasztor przyłączył się do kongregacji laterańskiej, co wynikało m.in. ze sporu, jaki toczył ówczesny opat Ambroży z biskupem Erazmem Ciołkiem na tle zarządzania podległymi parafiami i zabieganie o egzempcję, tj. wyjęcie klasztoru spod władzy miejscowego biskupa.
Opaci komendatoryjni
XVI w. to początek okresu opatów komendatoryjnych, zajmujących się wyłącznie czerpaniem dochodów z dóbr opactwa (później, na mocy konkordatu wschowskiego z 1737 r. mianowanych przez królów Polski[2]). Pierwszym z opatów komendatoryjnych był sekretarz królowej Bony Jan Lewicki, wśród następnych wymienić można m.in. bratanka Stefana Batorego: Andrzeja Batorego, czy braci królewskich Karola Ferdynanda Wazę, Michała Poniatowskiego. Zjawisko to powodowało konflikty w zgromadzeniu. Kilkakrotnie zakonnicy próbowali sprzeciwić się narzucaniu opatów, ale bezskutecznie – osiągnęli jedynie, że sprawami wewnętrznymi zgromadzenia miał kierować wyłącznie przeor i wydzielono dochód przypadający zgromadzeniu, a nie opatowi (stanowiący zaledwie ok. 1/5 całości dochodów opactwa). Chociaż popularności przysparzał klasztorowi uznany za cudowny obraz Matki Boskiej Czerwińskiej, często odwiedzany przez króla Jana Kazimierza, który uhonorował go składając tutaj chorągwie zdobyte na Kozakach, to postępował długotrwały proces marginalizacji opactwa.
Kasata
W ramach ogólnej kasaty w 1819 r. Ostatni kanonik, pozostały tu dla obsługi parafii Onufry Barcikowski zmarł w 1833 r.
Klasztor norbertanek
Klasztor objęły w 1819 r. norbertanki usunięte z Płocka, które w 1902 roku odeszły z Czerwińska.
Klasztor salezjanów
W listopadzie 1923 roku ich miejsce zajęli salezjanie, którzy podjęli się odbudowy zniszczonego przez okres niezamieszkania klasztoru.
