Republika Tarnobrzeska
notatki
6 listopada 1918 roku na rynku w Tarnobrzegu zebrał się wielotysięczny tłum chłopów, robotników folwarcznych i rzemieślników, który nie chciał się podporządkować decyzji Polskiej Komisji Likwidacyjnej reprezentowana przez hr. Tarnowskiego (prezesa Stronnictwa Prawicy Narodowej, posła na Sejm), jednego z największych właścicieli ziemskich w okolicy. Na czele buntu stanęli Tomasz Dąbal i ks. Okoń
Republika Tarnobrzeska dosyć szybko objęła swym zasięgiem powiat tarnobrzeski, mielecki, niżański i kolbuszowski. Wprowadzono tam rządy chłopskich Komitetów Gminnych oraz utworzono milicję ludową, którą dowodził T. Dąbal. W jej szeregach znalazło się sporo weteranów wojennych. Władza PKL praktycznie zaczęła ograniczać się tylko do Tarnobrzega, gdzie stacjonował w stanie gotowości alarmowej oddział żandarmerii. W pewnej chwili zrewoltowani chłopi poczuli się na tyle silni, że myśleli nawet o wzięciu szturmem stolicy powiatu. Nad wszystkim czuwał Komitet Rewolucyjny oraz Chłopskie Stronnictwo Radykalne założone przez ks. E. Okonia.
Interwencja Polskiej Komisji Likwidacyjnej ostatecznie zakończyła okres Republiki. W styczniu 1919 roku PKL wysłała w okolice Tarnobrzega pięć kompanii wojska. Doszło do ostrych starć. Kilkanaście osób zginęło, wielu zostało rannych. Wojsko szło od wsi do wsi, karząc zbuntowanych biciem i konfiskatami majątku. Kilka tysięcy chłopów zostało ukaranych chłostą.
W 1919 roku przywódcy Republiki Tarnobrzeskiej – T. Dąbal i ks. E. Okoń zostali wybrani do Sejmu, gdzie prowadzili aktywną działalność społeczną.
