Dwór Artusa - Elbląg: Różnice pomiędzy wersjami

Z MediWiki
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 1 pośredniej wersji utworzonej przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
−
[[Plik:Dwór Artusa w Elblągu.jpeg|thumb|500px|right|'''[[nieistniejący dziś Dwór Artusa w Elblągu (róg Starego Rynku i Kowalskiej), zdjęcie sprzed 1878 r.]]''']]
+
[[Plik:Dwór Artusa w Elblągu.jpeg|thumb|500px|right|'''nieistniejący dziś Dwór Artusa w Elblągu (róg Starego Rynku i Kowalskiej), zdjęcie sprzed 1878 r.''']]
  
−
Najwcześniejsze wzmianki o Dworze Artusa pochodzą z lat 1319–1320. Tradycyjnie fundacja utożsamiana była z wielkim mistrzem krzyżackim Winrichem von Kniprode w roku 1351. Dwór znajdował się przy ulicy Rybackiej 9. W latach 1338 i 1352 Dwór otrzymał nadania łąk na terenach podmiejskich i prawo korzystania z placu składowego na drewno. W XIV w. był podzielony na cztery ławy: Łowczych, Rycerską, św. Jerzego i św. Marcina. Początkowo zarząd sprawowały dwie pierwsze ławy, jednak po ich zaniku na przełomie XV i XVI w. przejęły dwie ostatnie.
+
==XIV-XVI==
  
−
W latach 1578–1581 wzniesiono nową siedzibę bractwa św. Jerzego zwaną Dworem Artusa na narożniku Starego Rynku i ul. Kowalskiej w stylu manieryzmu niderlandzkiego według projektu Hansa Schneidera z Lindau (Bodensee). Bractwo przeprowadziło się do niego oficjalnie w 1583 r. W dokumentach często zwany był Artushof-Junkerhof (Dworem Artusa lub Domem Junkrów) lub Georgenbrüderhaus (Dworem Bractwa Św. Jerzego). Dwór z miejsca spotkań kupców stał się miejscem oficjalnych przyjęć i przedstawień. W Dworze na parterze znajdowała się Wielka Sala, w której był chór muzyczny, za salą znajdowała się kuchnia. Piwnice były wydzierżawiane kupcom na skład. Wyposażenie pochodziło z XVI -XVII w. W sali zebrań na ścianie znajdowała się drewniana kolosalna figura św. Jerzego i dwa jelenie z naturalnym porożem. Budynek przebudowano w 1786 r. na mieszkalny, a w 1878 wyburzono i wzniesiono na jego miejscu neorenesansową kamienicę ozdobioną rzeźbą św. Jerzego, jej projektantami byli Hermann Ende i W. Böckmann. Prace budowlane prowadził elbląski miejski radca i mistrz budowlany Karl Schmidt. W kamienicy znajdowały się siedziby wielu firm i trustów, a po sprzedaży w 1919 dwupoziomowy sklep skórzano-obuwniczy Paula Baeringa[1]. Dwór został zniszczony w lutym 1945 r. Od 1982 r. prowadzono badania archeologiczne na miejscu starego i nowego dworu Artusa.
+
Początki [[Dwory Artusa|Dworu Artusa]] sięgają pierwszego dwudziestolecia XIV wieku (najwcześniejsze wzmianki to ponoć 1319-1320). Mieścił się ponoć początkowo (do  przy ulicy Rybackiej 9
 +
 
 +
Rozwój wiąże się prawdopodobnie z [[akt fundacyjny|fundacją]] (lata 40 i 50 XIV w.) wielkiego mistrza krzyżackiego i nadaniem łąk na terenach podmiejskich i prawo korzystania z placu składowego na drewno. 
 +
 
 +
Zarząd dworu podzielony był na cztery ławy: Łowczych, Rycerską, [[Bractwo św. Jerzego - Elbląg|św. Jerzego]] i św. Marcina. Ponoć początkowo zarząd sprawowały dwie pierwsze ławy, jednak po ich zaniku na przełomie XV i XVI w. przejęły dwie ostatnie.
 +
 
 +
==Dom Junkrów==
 +
 
 +
W latach 1578–1581 wzniesiono nową siedzibę bractwa św. Jerzego (połączyło się ono prawdopodobnie z bractwem Św. Marcina w wieku XVII?). Nowy Dwór Artusa (Artushof) zwany był również Junkerhof (Domem Junkrów) lub Georgenbrüderhaus (Dworem Bractwa Św. Jerzego). Dwór z miejsca spotkań kupców stał się miejscem oficjalnych przyjęć i przedstawień. W Dworze na parterze znajdowała się Wielka Sala, w której był chór muzyczny, za salą znajdowała się kuchnia. Piwnice były wydzierżawiane kupcom na skład. Wyposażenie pochodziło z XVI -XVII w. W sali zebrań na ścianie znajdowała się drewniana kolosalna figura św. Jerzego i dwa jelenie z naturalnym porożem.  
 +
 
 +
==Życie po życiu==
 +
W 1786 r. bydynek przekształcono w budynek mieszkalny, a w 1878 wyburzono i wzniesiono na jego miejscu neorenesansową kamienicę ozdobioną rzeźbą św. Jerzego (patrz zdjęcie). Po I w. ś. Bractwo odsprzedało budynek, który został zniszczony w 1945.
 +
 
 +
==Źródła==
 +
[http://dziennikelblaski.pl/430430,Sklep-z-butami-w-Dworze-Artusa.html  Lech Słodownik, Sklep z butami w Dworze Artusa, Dziennik Elbląski 8 kwietnia 2017]
 +
 
 +
[https://www.elblag-moje-miasto.pl/bractwo-sw-jerzego/ Hans-Joachim Pfau Bractwo Św. Jerzego]
 +
 
 +
===poszukiwane===
 +
Pilecka E., Średniowieczne Dwory Artusa w Prusach: świadectwo kształtowania się nowej świadomości mieszczańskiej, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2005,

Aktualna wersja na dzień 18:41, 2 lip 2021

nieistniejący dziś Dwór Artusa w Elblągu (róg Starego Rynku i Kowalskiej), zdjęcie sprzed 1878 r.

XIV-XVI

Początki Dworu Artusa sięgają pierwszego dwudziestolecia XIV wieku (najwcześniejsze wzmianki to ponoć 1319-1320). Mieścił się ponoć początkowo (do przy ulicy Rybackiej 9

Rozwój wiąże się prawdopodobnie z fundacją (lata 40 i 50 XIV w.) wielkiego mistrza krzyżackiego i nadaniem łąk na terenach podmiejskich i prawo korzystania z placu składowego na drewno.

Zarząd dworu podzielony był na cztery ławy: Łowczych, Rycerską, św. Jerzego i św. Marcina. Ponoć początkowo zarząd sprawowały dwie pierwsze ławy, jednak po ich zaniku na przełomie XV i XVI w. przejęły dwie ostatnie.

Dom Junkrów

W latach 1578–1581 wzniesiono nową siedzibę bractwa św. Jerzego (połączyło się ono prawdopodobnie z bractwem Św. Marcina w wieku XVII?). Nowy Dwór Artusa (Artushof) zwany był również Junkerhof (Domem Junkrów) lub Georgenbrüderhaus (Dworem Bractwa Św. Jerzego). Dwór z miejsca spotkań kupców stał się miejscem oficjalnych przyjęć i przedstawień. W Dworze na parterze znajdowała się Wielka Sala, w której był chór muzyczny, za salą znajdowała się kuchnia. Piwnice były wydzierżawiane kupcom na skład. Wyposażenie pochodziło z XVI -XVII w. W sali zebrań na ścianie znajdowała się drewniana kolosalna figura św. Jerzego i dwa jelenie z naturalnym porożem.

Życie po życiu

W 1786 r. bydynek przekształcono w budynek mieszkalny, a w 1878 wyburzono i wzniesiono na jego miejscu neorenesansową kamienicę ozdobioną rzeźbą św. Jerzego (patrz zdjęcie). Po I w. ś. Bractwo odsprzedało budynek, który został zniszczony w 1945.

Źródła

Lech Słodownik, Sklep z butami w Dworze Artusa, Dziennik Elbląski 8 kwietnia 2017

Hans-Joachim Pfau Bractwo Św. Jerzego

poszukiwane

Pilecka E., Średniowieczne Dwory Artusa w Prusach: świadectwo kształtowania się nowej świadomości mieszczańskiej, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2005,

Źródło: „https://muzeum.asocjacje.org/index.php?title=Dwór_Artusa_-_Elbląg&oldid=1257”