Kowary

(niem. Schmiedeberg im Riesengebirge) miasto w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim w Sudetach Zachodnich. Historycznie leżące na Dolnym Śląsku.

Społeczna historia miasta do 1900

na podstawie
1. Eisenmänger Th., Historia miasta Kowary w Karkonoszach, Bukowiec 2011
(Eisenmänger Th., Geschichte der Stadt Schmiedeberg im Riesengebirge, Breslau 1900)

2. http://jbc.jelenia-gora.pl/Content/14528/dzieje_kowar.pdf

Skrót historii

1421?-1433? wojny husyckie na Śląsku

1519-1574 reformacja na śląsku

1618 do 1648 roku wojnie trzydziestoletniej?

Rola zakonów w zagospodarowaniu terenów kotliny jeleniogórskiej

1242 księżna Anna wdowa po Henryku II Pobożnym ufundowała w Krzeszowie klasztor benedyktynów

1261 fundacja Bolesława Rogatki klasztoru "Clarus Fons" (Cieplice) mnichom z zakonu augustianów

1281 Jego syn książę Bernard Zwinny, w tej samej miejscowości, zwanej wtedy Callidus Fons, a leżącej na terenie jego księstwa próbował w r. osadzić joannitów.

1278-1289 wdowa po Henryku de Libentale ufundowała w Lubomierzu klasztor benedyktynek

�1403 Gotsche II Schoff 1403 ufundował cystersom z Krzeszowa prepozyturę w miejscowości zwanej wówczas Warmborn (Cieplice).

Nietolerancja religijna

1637 - zaplombowano kościół a duchownym opuścić zajmowane pomieszczenia. po dwóch latach podjęli ponownie służbę w kościele

1654 przejęcie kościoła i oddanie go pod opiekę franciszkanom, wypędzenie dwóch kaznodziejów, mieszkańcom w myśl porozumienia pokojowego ze Szwedami (zaprzestano nawracania siłą s. 103) pozostawiono wolność wyznania z tym, że kościół był tylko w Jaworze

1661 wydano zarządzenie, by wszystkie sieroty otrzymały katolickich opiekunów prawnych.

1666 edyktem cesarskim nakazano w księstwach dziedzicznych zamknięcie szkół ewangelickich i zwolnienie nauczycieli. Mieszkańcy Kowar po przywództwem miejskiego pisarza Sprongera próbowali zachować niekatolikich nauczycieli co spotkało się z represjami s. 106

1707 kolejny traktat ze Szwedami w Altranstädt wymusił kolejne ulgi dla protestantów m.in. budowę kościołów m.in. w Jeleniej Górze i Kamiennej Górze

1742 rozpoczął działalność dom modlitwy i publiczna szkoła ewangelicka

1744 zatarg pomiędzy katolickim kierwonictwem sądu a ewangelickim nauczycielem s. 120

1758 zrównano prawa kościelne ewangelików i katolików

1764 ewangelickie domy modlitwy zostały uznane za kościoły

samorząd

1408 - konflikt mieszczan jeleniogórskich z mieszkańcami Kowar o naruszenie przywilejów "poprzez organizowanie pospolitego targu wiejskiego, na którym prowadzona jest sprzedaż płótna, soli i piwa, a w okolicznych wsiach wykonywane jest niezwyczajne rzemiosło" s. 23

1454 - ugoda z Jelenią Górą - spotkanie "wójta i mistrzów kuźniczych całej gminy na Smedeberge oraz burmistrza, rajców, starszych i ławników cechów rzemieślniczych miasta Jelenia Góra" s. 27 - dzięki której mieszkańcy Kowar uzyskali pewne przywileje

1513 - podniesienie do rangi miasta

1741 całe miasto musiało zadecydować czy chce być pruskie czy lotaryńskie - wszyscy mieszkańcy musieli złożyć przysięgę królowi Prus s. 114

fundacje

Pamiętając, że fundacje w przeszłości (a szczególnie w średniowieczu) były czymś innym niż dzisiaj (szczególnie w Polsce) warto zwrócić uwagę na;

1401 Gotsche Schof funduje kościołowi w Kowarach ołtarz i zapisał "kościołowi sumę 11 marek rocznie w groszach pruskich, która miała być łożona na Dom Boży po wsze czasy, a mianowicie z dochodów jego własnych i właścicieli dziedzicznych. (...) Pierwszym przewodniczacym i zarządcą tej fundacji mianowany został syn dziedzicznego wójta Kowar Johannes Bessirmeister, natomiast rycerz Gotsche Fritsch zagwarantował sobie i swoim spadkobiercom prawo patronackie" s. 21 (sprawdzić w dzieje Kowar)

cechy

ogółem

od 1639-1696 "liczba mistrzów w różnych cechach rzemieślniczych wzrosła z 30 do 70, a liczba cechów wzrosła do 13 (cechy złotników, wyrwórców noży, kowali kopalnych i zgrubnych, rusznikarzy, wytwórców kolb do strzelb stolarzy, bednarzy, krawców, szewców, kuśnieży, introligatorów, siodlarzy)." s. 97

cech kowali wyrabiających noże

Wojna trzydziestoletnia

W chwili wybuchu wojny nalezalo doń 68 mistrzów z wieloma czeladnikami. W 1659 sześciu pozostałych tu jeszcze mistrzów postanowiło ponownie utworzyć niezależny cech. S. 84

organizacje

1832 Kowarskie Męskie Towarzystwo Śpiewacze (Männer-Gesang-Verein Schmiederberg)

1854 na zaproszenie kantorów Teigle i Greulicha założono stowarzyszenie "stół Pieśni" (Liedertafel) 1860 poświęcenie sztandaru w sali "Bractwa Strzeleckiego"

1862 założenie towarzystwa gimnastycznego (Männer-Turn-Verein)