Organizacje w Gdyni

II RP

1935

1935 kwiecień 10, Gdynia - Sprawozdanie kwartalne z życia polskich związków i stowarzyszeń Nr II. BP-12/35 Tjn. Komisarza Rządu w Gdyni Franciszka Sokoła za okres od 1 stycznia do 31 marca 1935 roku, oryg. mps., APG O/G, sygn. 682/2300, s. 146-158.

I. Część ogólna.

Uwagi ogólne. Ubiegły kwartał minął pod wrażeniem pewnego ożywienia życia społecznego. Trwający dłuższy czas okres karnawału stał się powodem wielkiej liczby imprez o charakterze zabawowym i towarzyskim. Objaw ten ze względu na swój przerost w stosunku do właściwej pracy, która nie uległa w poszczególnych zrzeszeniach wybitniejszemu zwiększeniu, ocenić należy ujemnie. Albowiem usiłowania większości związków w kierunku zmontowania wewnętrznej akcji organizacyjnej, szkoleniowej, odczytowej itp. nie przyniosły pożądanych rezultatów. Odbyte w szeregu zrzeszeń wybory nie zmieniły układu sił i nie przyniosły większych niespodzianek. Zanotować tu wypada ustąpienie z pracy społecznej w LOPP kontradmirała [Józefa] Unruga oraz sędziego dr. [Bolesława] Pikora, a poza tym nie wybranie redaktora [Mieczysława] Mistata, twórcy Związku Lokatorów, na prezesa tegoż Związku. Wystąpienia zewnętrzne, które miały miejsce w dniach obchodu rocznicy odzyskania [dostępu do] morza, uroczystości imieninowych ku czci Marszałka [Józefa] Piłsudskiego i manifestacji z okazji uchwalenia nowej Konstytucji podkreśliły żywotność organizacji prorządowych, [takich] jak Związek Rezerwistów [RP] i Związek Strzelecki. Uroczystości imieninowe ku czci Marszałka Piłsudskiego przeszły bez żadnych zgrzytów - przeciwnie, odbyły się w doskonałej harmonii. Stowarzyszenia katolickie brały udział z[e] sztandarami w defiladzie, a na akademii członkowie Stowarzyszenia Młodzieży Katolickiej wygłaszali deklamacje o Marszałku Piłsudskim.

Spośród związków b[yłych]. wojskowych sw[oj]ą działalnością na pierwsze miejsce wybijają się: Związek Rezerwistów [RP], Związek Inwalidów Wojennych [RP] oraz Związek Legionistów [Polskich]. O ile praca Związku Inwalidów Wojennych [RP] oraz Związku Legionistów [Polskich] nacechowana była spokojem i dała bardzo dobre rezultaty, o tyle życie zewnętrzne Związku Rezerwistów [RP] było świadkiem rozgrywki osobistej kilku osób [z jego] Zarządu. Antagonizmy osobiste, które od dawna nurtowały […] członków Zarządu Pow[iatowego]. Zw[iązku]. Rez[erwistów RP]. doprowadziły do tego, że pewna część działaczy [tego] Związku, z powodu rażącego braku dyscypliny, została zawieszona w czynnościach członkowskich. Grupa zawieszonych członków wystąpiła z listem otwartym, czyniąc w nim szereg zarzutów prezesowi [Stanisławowi] Majewskiemu. Mimo ujemnego znaczenia tego incydentu Związek Rez[erwistów]. [RP] szybko wrócił do stanu normalnego, a podekscytowane umysły znacznie się uspokoiły. Stowarzyszenia o znaczeniu ogólnospołecznym działalność sw[oj]ą zamknęły w dotychczasowych ramach, wykazując szerszą akcję charytatywną.

Dział A. Związki Młodzieży

Z objawów życia zrzeszeń młodzieżowych wypada zaznaczyć próby ponownego zmontowania tu Straży Przedniej. Inne zrzeszenia młodzieżowe utrzymały swoją żywotność na dotychczasowym poziomie i niczym znaczniejszym [jej] nie podkreśliły. Związek Strzelecki po ostatnio dokonanej rewizji personalnej uległ dalszemu wewnętrznemu scementowaniu.

Dział B. Zrzeszenia gospodarcze (rolnicze)

Zrzeszeń podobnych na tut[ejszym]. terenie nie ma.

Dział C. Związki b[yłych]. wojskowych

Związek Rezerwistów [RP] był ponownie terenem wystąpień pewnej grupy członków. Wystąpienia te o charakterze zdecydowanie szkodliwym dla Związku odbiły się szerokim echem wśród ogółu społeczeństwa gdyńskiego. Sytuacja po pewnym czasie uległa znacznej poprawie i dzisiaj można już stwierdzić prawie całkowitą pacyfikację stosunków w Związku. Większość pozostałych związków b[yłych]. wojskowych odbyła doroczne walne zebrania. Wybory, może poza Związkiem Legionistów [RP], nie przyniosły większych niespodzianek.

Dział D. Zrzeszenia kulturalno-oświatowe i ogólnospołeczne

PCK, PBK, LOPP, itp. urządziły cały szereg imprez dochodowych, na ogół udatnych. Dobrze pomyślana praca społeczna ujawniona zostały w działalności Rodziny Rezerwisty i Centralnego Komitetu Opieki nad Dzieckiem. Praca tych zrzeszeń dała jak najlepsze wyniki. Dział E. Inne organizacje.

Stow[arzyszenie]. Rob[otników]. Katolickich po dawnemu zamknęło sw[oj]ą działalność w ramach Akcji Katolickiej. Stowarzyszenie Właścicieli Nieruchomości okazuje dużo inicjatywy o ile chodzi o obronę materialnych interesów [swoich] członków, natomiast wydać tam nikłe zainteresowanie pracą społeczną. W Związku Lokatorów nastąpiła zmiana zarządu. Weszli do niego zupełnie nowi ludzie, a Mistat wybrany został tylko członkiem zarządu.

Dział F. Zrzeszenia nowe i rozwiązane

Stowarzyszenia nowe nie zasługują na specjalną uwagę wobec małego ich znaczenia.

Część szczegółowa

Dział A. Związki Młodzieży

Legion Młodych odbył 15 zebrań, w tym jedno walne, na którym [wy]brano Juliusza Jastrzębskiego komendantem Obwodu, a Aleks[andra]. Mełenia inspektorem. Ponadto dokonano jeszcze wyboru delegatów na Zjazd Okręgu i Kongres LM. W ostatnim okresie Legion Młodych nie występował na zewnątrz, natomiast prowadził dość ożywioną pracę wewnętrzno-organizacyjną. Liczba członków Obwodu wynosi ok. 100. Nastroje w Obwodzie uległy pewnej zmianie. Ocenia się tam zdecydowanie ujemnie kampanię antyklerykalną, jaką od dłuższego czasu prowadziła praca Legionu Młodych. Politykę antyklerykalną uważa się tam jako taktycznie złe pociągnięcie. Komisja Organizacyjna Okręgu Morskiego OMP wykazała dużo zabieg[ów] i inicjatywy, lecz brak świetlic i warsztatów przekreśla wyniki tej działalności. Jak już zaznaczono w poprzednich sprawozdaniach, jedynie świetlice postawione na odpowiednim poziomie dać mogą OMP warunki rozwoju.

Związek Strzelecki. Pod względem organizacyjnym […] wykazuje stały postęp. Wystąpienia zewnętrzne bardzo udatnie podkreśliły żywotność Związku. Rewizja personalna, przeprowadzona pod kątem zmiany kierowników poszczególnych placówek, dała jak najlepsze wyniki, powodując znaczne wzmożenie tempa pracy. Na specjalne podkreślenie zasługuje fakt zajęcia w dniu 19 marca br. przez drużynę Związku Strzeleckiego w Gdyni drugiego miejsca w marszu Sulejówek-Belweder w konkurencji drużyn strzeleckich. Świadczy to jak najlepiej o racjonalnej zaprawie marszowej i intensywności szkolenia pod względem wojskowym Strzelców w Gdyni. Straż Przednia, do niedawna nie wykazująca żadnej działalności, ostatnio dzięki inicjatywie prokuratora Krawca wznowiła sw[oj]e życie. Dnia 31 marca br. odbyła się odprawa zespołów Straży Przedniej z Gdyni, Tczewa, Wejherowa i Kościerzyny. Na odprawie ustalono szereg wytycznych dla prac w sezonie letnim. Związek Młodzieży Pracującej „Jedność” nie wykazuje większej żywotności. Liczy mało członków. Wskutek zabiegów sekretarza okręgowego NPR, Kręglewskiego, Związek zaczyna coraz wyraźniej podkreślać sw[oj]ą ideową wspólnotę z NPR. W tym kierunku działa ponadto prezes Związku, Jan Tusk, kolporter „Obrony Ludu”. Związek Harcerstwa Polskiego. Zanotowano tu dalszy wzrost liczby członków oraz wzmożenie aktywności Związku. Drużyna Morska zajęta jest intensywnym szkoleniem członków z zakresu wiadomości yachtingowych. Żywotność Związku była szczególnie zaznaczona wystąpieniami w dniu rocznicy odzyskania [dostępu do] morza oraz w dniu imienin Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego odbył[o] 3 zebrania. Na jednym z nich wybrano nowy zarząd w następującym składzie: Kazimierz Werner - prezes, Teodozja Tycha - sekretarka i Leon Leja - skarbnik. TUR liczy obecnie 70 członków. Z ważniejszych przejawów działalności wewnętrznej wypada wymienić dokompletowanie biblioteki stowarzyszeniowej do 400 tomów z górą i urządzenie kilku odczytów. Pod względem finansowym TUR prezentuje się bardzo słabo.

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej odbyło 12 zebrań, poświęconych bądź to sprawom Akcji Katolickiej, bądź też sprawom organizacyjnym. Dnia 17 lutego br. Stowarzyszenie zorganizowało uroczystą akademię z okazji 13. rocznicy koronacji Papieża Piusa XI. W uroczystościach rocznicy odzyskania [dostępu do] morza [oraz na] imieninach Marszałka Piłsudskiego Stowarzyszenie wystąpiło z[e] sztandarem. Na specjalną uwagę zasługuje następujący fakt. Do Oddziału […] Stowarzyszenia w Oksywiu usiłował wstąpić, znany ze sw[oj] ej „endeckiej” przeszłości politycznej, Antoni Mazurowski z Obłuża. Zamierzał on w Stowarzyszeniu zorganizować placówkę Stron[nictwa]. Narodowego. Z chwilą kiedy kierownictwo Oddziału dowiedziało się o właściwych zamiarach Mazurowskiego, unicestwiło jego akcję. Mazurowskiego popierał początkowo w […] zamiarach zwolennik SN, ks. [Franciszek] Priss z Obłuża. Z momentem ujawnienia zamierzeń Mazurowskiego ks. Priss zaprzestał utrzymywać z nim jakichkolwiek stosunki osobiste. Poza tym [jednym] objawem usiłowania penetracji Stron[nictwa]. Narodowego w katolickich stowarzyszeniach młodzieżowych, innych w Gdyni nie [za]notowano. Przysposobienie Wojskowe Kobiet dla Obrony Kraju odbyło kilka odczytów szkoleniowych i zebrań towarzyskich w[e] własnej świetlicy. Stowarzyszenie to rozwija się pomyślnie. Na walnym zebraniu w dniu 18 lutego br. na przewodniczącą ponownie wybrano Irenę Sokołową.

Dział B. Zrzeszenia gospodarcze (rolnicze).

Na terenie Gdyni podobnych zrzeszeń nie ma.

Dział C. Zrzeszenia b[yłych]. wojskowych

Związek Rezerwistów [RP] odbył w okresie sprawozdawczym 35 zebrań członkowskich, dokonując wyboru nowych zarządów w poszczególnych kołach. Wskutek silnych tarć, a nawet wystąpień na zewnątrz pewnej grupy członków Zarządu Powiatowego na tle osobistych ambicji i animozji, organizacja w pierwszej chwili jak gdyby podzieliła się na dwa obozy: stronników Stanisława Majewskiego i […] dawniejszego prezesa Maksymiliana Bergera. Po powołaniu przez Zarząd Główny Komisarycznego Zarządu Powiatowego z Majewskim, jako prezesem, na czele, na jednym [z] zebrań Zarządu Powiatowego w bardzo ostrej formie wystąpił b[yły]. komendant pow[iatowy]. Ferdynand Podhorodecki. Zarzucał [on] Majewskiemu inspirowanie intryg i rozbijanie organizacji. Z wystąpieniem tym solidaryzowali się Jan Sowa, Jan Podhorodecki, [Józef] Piorunowski, inż. [Jan] Kostka, Biskup Głogowski, którzy wraz z Ferdynandem Podhorodeckim opuścili salę obrad. Na skutek tego wystąpienia Komisaryczny Zarząd zawiesił wymienionych w czynnościach członkowskich, a Majewskiego, na jego życzenie, zwolnił z funkcji prezesa do czasu [przedstawienia] stawianych mu zarzutów. Niezadowoleni, a wymienieni poprzednio członkowie, wystosowali na łamach „Dziennika Gdyńskiego” list otwarty do Komisarza Rządu [w Gdyni, Franciszka Sokoła] z zarzutami, że uchwała Zarządu Powiatowego jest dla nich krzywdząca, przy czym ostrzegali w tym liście przed skutkami politycznymi i społecznymi, jakie może za sobą pociągnąć wydalenie ich z[e] Związku Rezerwistów [RP]. Oczywiście list ten wywołał dużo zamętu w szeregach organizacji i dał grupie Bergera tym silniejszy atut do ręki w kierunku podkopywania zaufania do Komisarycznego Zarządu. Komisaryczny Zarząd w tej sytuacji wszczął jak najintensywniejszą akcję w kierunku złagodzenia panującego w organizacji fermentu. Akcja dała jak najlepsze wyniki. Praca organizacyjna wraca na normalne tory. Obecnie organizacja nastawiona jest na akcję umundurowania członków, mobilizując na ten cel odpowiednie fundusze. Związek Inwalidów Wojennych RP odbył 10 zebrań, a na walnym [zebraniu], wybrał ten sam - z małymi zmianami - skład zarządu w osobach: Stanisława Grenczyka - jako prezesa, Jana Mendlikowskiego - wiceprezesa oraz Franciszka Jęsiaka - sekretarza. Związek, którego głównym celem jest obrona praw członków, nabytych ustawą inwalidzką oraz pomoc materialna dla członków, wykazał dużą konsolidację wewnętrzną, co odbiło się nie tylko na podniesieniu znaczenia tej organizacji na zewnątrz, ale również do [statusu] materialnego przez spłatę prawie wszystkich, dochodzących do kilku tysięcy złotych, zobowiązań wobec Zarządu Głównego. Jest to zasługą energicznego prezesa.

Legia Inwalidów Wojennych stanęła obecnie na silniejszych podstawach finansowych. Odbyła trzy zebrania, w tym jedno walne. W skład nowego zarządu weszli: D. Rybka - jako prezes i Stefan Opaska - jako wiceprezes. Poza udziałem w obchodzie imieninowym Marszałka Piłsudskiego [Legia] na zewnątrz nie występowała. Związek Oficerów Rezerwy [RP]. Walne zebranie, na którym ponownie wybrano prezesem Maksymiliana Bergera było terenem gwałtownych ataków niektórych członków na Związek Rezerwistów [RP]. Mówiono tam, że obecny stan Związku grozi dezorganizacją armii rezerwowej. Wуkłady szkoleniowe (było ich kilka) nie cieszyły się większą frekwencją członków.

Związek Powstańców Śląskich odbył trzy zebrania, tematem których były sprawy wyłącznie organizacyjne. Członkowie przeważnie należą do sympatyków Stron[nictwa]. Narod[owego]., lecz nie wprowadzają na zebrania momentów politycznych. Na zewnątrz Związek wystąpił w dniu rocznicy odzyskania [dostępu do] morza i w dniu imienin Marszałka Piłsudskiego. Skład zarządu stanowią: dyrektor gazowni Ignacy Wieleżyński [- prezes], Bronisław Pudlik - wiceprezes i Tadeusz Kołodziej - sekretarz.

Związek Legionistów [Polskich] odbył siedem posiedzeń zarządu i jedno zebranie członkowskie. Liczba członków wynosi 93. W organizacji solidarnie z zarządem działała Bratnia Pomoc, dzięki czemu w łonie Związku jest zaledwie 4 członków bez pracy. W czasie wyborów wyłonił się nowy Zarząd z Stanisławem Moszyńskim, jako prezesem na czele. Wiceprezesem został Jerzy Jabłonowski, a sekretarzem Jan Skubiszewski. W okresie sprawozdawczym w łonie Związku nurtowały pewne prądy, usiłujące rozbić solidarność [jego] członków. Skompromitowany w TBO inż. Włodzimierz Prochaska, prowadził wśród członków pracujących w porcie agitację w tym sensie, że nie należało wraz z innymi oddać go Prokuraturze, lecz sprawę załatwić w samym Związku. Kilku jego stronników wysuwało ponadto, jako argumenty agitacyjne hasło „frontem do szarego legionisty”, podniesienie dla każdego legionisty kategorii płacy i lepsze dla nich posady. Wysunąwszy takie argumenty oraz to, że w porcie można te rzeczy materialne przeprowadzić, potrafił zaangażować uczciwych i poważnych ludzi, jak prezesa Moszyńskiego i wiceprezesa Jabłonowskiego. Jednak nowy Zarząd, przez usta prezesa, złożył deklarację całkowitej i bez zastrzeżeń współpracy z Komisarzem Rządu [w Gdyni], jako przedstawicielem Rządu. Związek Weteranów Powstań Narodowych. Odbyte [przez Związek] trzy zebrania poświęcone były wyłącznie sprawom organizacyjnym. Dokonano ścisłej selekcji członków, ponieważ jak się okazało większość nie miała prawa [przy]należenia do tej organizacji. Związek występuje solidarnie we wszystkich obchodach i uroczystościach ogólnych. Skład nowego Zarządu stanowią: Kazimierz Müller - prezes, Kazimierz Rozmiarek – wiceprezes i Stefan Smólka - sekretarz.

Stowarzyszenie Weteranów b[yłej]. Armii Polskiej we Francji w dalszym ciągu nie przejawia żadnej działalności organizacyjnej.

Związek Powstańców i Wojaków [D]OK VIII nie wykazał wybitniejszych przejawów w sw[o]ej działalności. Momenty polityczne w życiu organizacji nie miały miejsca. Do nowego zarządu weszli: Ferdynand Anweiler jako prezes, Heljodor Soiński jako wiceprezes i Jan Siedlecki jako sekretarz. Związek Podoficerów Rezerwy [RP]. Praca nastawiona w kierunku pogłębienia wiedzy wojskowej oraz ściślejszej konsolidacji wewnętrznej daje dodatnie wyniki. Nowy Zarząd ukonstytuował [w] następuj[ącym składzie]: Dominik Marszałek - prezes, Józef Brygier - wiceprezes i Józef Stelmaszewski - sekretarz. Dział D. Zrzeszenia ogólnospołeczne i kulturalno-oświatowe.

Polski Czerwony Krzyż sw[oj]ą żywotność podkreślił licznymi uda[ny]mi imprezami dochodowymi, założeniem 13 kół młodzieży oraz akcją szkoleniową wśród nowych drużyn ratowniczych. Nowy zarząd ukonstytuował się następująco: Parczewski - prezes, lekarz [Józef] Stankiewicz - I wiceprezes, [Kazimierz] Remiszewski - II-wiceprezes, [Aleksander] Porzeziński - sekretarz.

Polski Biały Krzyż, podobnie [jak] Polski Czerwony Krzyż, urządził w okresie karnawałowym cały szereg imprez dochodowych, bądź też o znaczeniu ściśle towarzyskim. Działalności sw[o]ej na polu oświaty wśród żołnierzy niczym nie uszczuplił.

LOPP. Działalność Ligi na odcinku rocznym zamknęło walne zebranie, odbyte na początku marca br. Kasa wykazała przychód brutto na sumę 43 000 zł, czysty zaś dochód wyniósł ok. 8 000 zł. Z[e] złożonych sprawozdań wynika, że pod względem organizacyjnym Liga się rozrosła, a istniejące już komórki okrzepły i wzmocniły się. Ogółem Liga posiada obecnie 81 kół. Do nowego zarządu weszli: komandor [Stefan] Frankowski, Komisarz [Rządu w Gdyni Franciszek] Sokół, dyrektor [Maksymilian] Berger, dyrektor [Józef] Kawczyński i inni. Dotychczasowi pierwsi organizatorzy na tut[ejszym]. terenie Ligi kontradmirał [Józef] Unrug i dr [Bolesław] Pikor ustąpili z życia organizacyjnego tejże Ligi. Zasługi ich zostały specjalnie podkreślone na zebraniu.

Liga Morska i Kolonialna nie występowała na zewnątrz. Zasługujących na podkreślenie momentów w działalności LMiK nie było.

[Stowarzyszenie] Rodzina Urzędnicza prowadziła w swoim Klubie tzw. czwartki, podczas których wygłaszane bywają wobec szerszego audytorium różnego rodzaju odczyty. Ponadto Rodzina urządziła kilka imprez towarzyskich, reprezentacyjny bal, pokaz mod[y], gwiazdkę dla dzieci itp. Dzięki otwartemu Klubowi w ostatnim czasie popularność Rodziny [Urzędniczej] wybitnie się zwiększyła.

[Stowarzyszenia] Rodzina Wojskowa i Policyjna w dalszym ciągu prowadziły akcję dożywiania dzieci. Poza tym Rodzina Policyjna urządziła cieszący się dużym powodzeniem bal policyjny. Dochód z balu poszedł na cele społeczne. [Stowarzyszenie] Rodzina Rezerwisty współpracowało ściśle z[e] Związkiem Rezerwistów [RP]. Prowadziło akcję świetlicową, otaczając specjalną opieką dzieci rezerwistów (gwiazdka dla dzieci, obdarowywanie dzieci itp.). W okresie sprawozdawczym Rodzina Rezerwisty na Grabówku ufundowała sztandar dla Zarządu Powiatowego [Związku] Rez[erwistów]. Wręczenie sztandaru, poświęconego poprzednio w kościele, odbyło się bardzo uroczyście w dniu 18 marca br. Istniejąca jako samodzielna komórka Rodzina Koła Marynarzy Związku Rezerwistów [RP] poszczycić się może wcale pokaźnym dorobkiem. Założyła świetlicę marynarską, zakupiła radio, założyła bibliotekę składającą się z 1 400 tomów, abonuje 8 czasopism itp. Wydaje codziennie tanie kredytowane obiady dla bezrobotnych marynarzy oraz udziela zapomóg pieniężnych mniej zamożnym. Ponadto urządziła gwiazdkę dla 150 marynarzy i obdarowała [prezentami] ok. 60 biednych dzieci. To też akcja Rodziny jest jak najlepiej [odbierana przez] marynarzy, czemu dali [oni] wyraz serdecznym podziękowaniem na walnym zebraniu Rodziny. Nowy zarząd [u]konstytuował się następująco: Jacyniczowa - prezeska, Kienitzowa – wiceprezeska, Szczepanowska - sekretarka i Meissnerowa - skarbniczka.

Centralny Komitet Opieki nad Dzieckiem. Komitet pod energicznym zarządem p. Sokołowej rozwinął rzadko spotykaną intensywność w pracy. Akcję sw[oj]ą prowadzi w kierunku stworzenia doraźnych i stałych źródeł zapomogowych dla funduszu, z którego codziennie dożywia ok. 2 000 dzieci. Dzięki umiejętnej akcji propagandowej uzyskuje takie zapomogi, lecz ostatnio wskutek chwilowego wyczerpania się zasobów czyni przygotowania do „Tygodnia Dziecka”

. Szereg deklaracji miejscowych obywateli [oraz] instytucji rokuje dodatni wynik, o ile chodzi o kwestię finansową „Tygodnia Dziecka”.

[Stowarzyszenie] Rodzina Robotnika Portowego, poza wypadkiem urządzenia gwiazdki dla dzieci robotników portowych w ostatnim kwartale 1934 r., innej działalności nie wykazała.

Dział E. Inne organizacje

Stowarzyszenie Robotników Katolickich, działając po linii zarządzeń kierowników Akcji Katolickiej, uczestniczyło w organizacji akademii, urządzonej z okazji 13. rocznicy koronacji papieża Piusa XI. Życie tej organizacji, obracające się stale dookoła Akcji Katolickiej, nie wykazuje bardziej zasługujących na uwagę momentów w swojej działalności.

Stowarzyszenie Właścicieli Nieruchomości. Momentów społecznych w działalności tego Stowarzyszenia prawie nie ma. Najlepiej charakteryzuje to przebieg zebrania, odbytego pod koniec lutego br. Było dużo mowy o interwencji w sprawie obniżenia opłat za pierwsze urządzenie ulic, o tym, by opłaty te wnoszone były przez długoletnie raty, o memoriale, wystosowanym do władz naczelnych w sprawie podatku od placów niezabudowanych, o memoriale do BGK w sprawie obniżenia kosztów przy obsłudze pożyczek budowlanych, a teraz by w Radzie Miejskiej zasiadało więcej radnych z ramienia Właścicieli Nieruchomości itp. A kiedy pod koniec zebrania postawiony został wniosek, by przy ściąganiu składek członkowskich ściągano równocześnie składki LOPP i FOM (minimalne), to wtedy 9 właścicieli nieruchomości znalazło motywy sprzeciwiające się temu wnioskowi. Walne zebranie, które [po]winno było się odbyć w ubiegłym kwartale nie odbyło się dzięki odwlekaniu ze strony dotychczasowego prezesa [Wiktora] Roszczynialskiego.

Związek Lokatorów. Walne zebranie, odbyte w styczniu br., jako ostatni etap całorocznej działalności, wykazało jej negatywne rezultaty. Sprawozdania ustępujących członków zarządu stwierdzały zupełny brak zainteresowania się ogółu zagadnieniami związkowymi, przy czym udział członków w pracach zarządu był b[ardzo]. słaby. Nowe wybory wysunęły na [stanowisko] prezesa w miejsce dotychczasowego - red. Mistata, notariusza [Edwarda] Jackowskiego a do zarządu weszli: [Leopold] Zawilski, [dr Roman] Reichert, Mistat i inni. Nowy zarząd nie wykazał dotąd wybitniejszej działalności.

Związek Towarzystw Gimnastycznych „Sokół”. Gdynia liczy obecnie 3 gniazda o łącznej liczbie 190 członków. Gniazda te nie wykazują żadnej żywotności, z powodu braku warunków (sali gimnastycznej, odpowiedniego lokalu itp.). Zebranie Rady Okręgu X, odbyte w dniu 10 marca br., wyłoniło nowy skład Rady z [Piotrem] Dostatnim jako prezesem i Maćkowiakiem jako sekretarzem na czele. Obydwaj należą do starszej generacji sokolej i działali kiedyś w Grudziądzu. Stosunek „Sokoła” do władz, mimo, że niektórzy członkowie należą do aktywnych członków SN [jest] poprawny.

Dział F. Zrzeszenia nowe i rozwiązane

W Urzędzie Wojewódzkim [Pomorskim] zarejestrowano [następujące gdyńskie] stowarzyszenia: Związek Zawodowy Inżynierów Lądowych i Wodnych, Związek Armatorów Polskich w Gdyni, Związek Właścicieli Dorożek Samochodowych, Gdyński Związek Propagandy Turystycznej, Towarzystwo Samopomocy Rybaków Morskich.

Uzupełnienie do działu C

Federacja Związków Obrońców Ojczyzny. Zarząd Federacji ostatnio ukonstytuował się [w] następuj[ącym składzie]: prezes ZOR [Maksymilian] Berger - prezes, wiceprezes Zw[iązku]. Rezerw[istów RP Julian] Michalik – i wiceprezes, wiceprezes ZOR [Józef] Jęczkowiak – II wiceprezes, prezes Zw[iązku]. Legionistów [Polskich Piotr] Moszyński – III wiceprezes, [członek] Legii Podchorążych Rezerwy Lewandowski - sekretarz , [członek] Zw[iązku]. Inwalidów Wojen[nich]. RP [Stanisław] Grenczyk - skarbnik. Federacja nastawiona jest w tej chwili na uaktywnienie sw[oj]ej działalności. Projektuje się, że całe Prezydium Federacji, względnie większa ilość przedstawicieli Prezydium, wejdzie do Komitetu PWiWF. Wychodzi się tu z założenia, że tak Komitet, jak i Federacja różnymi drogami szły do celu, który jest im wspólny - skoordynowanie pracy Komitetu i Federacji do wzmożenia tętna życia organizacji przysposobienia wojskowego b[yłych]. wojskowych.