Komitet Obywatelski miasta Kielce
historia
na początku sierpnia 1914 działa przy magistracie siedem komisji obywatelskich
12 listopada powstaje Komitet Obywatelski Miasta Kielce, kontynuacja po 11 listopada 1915 jako „Obywatelski Komitet Ratunkowy miasta Kielc” Z nazwy „Obywatelski” zrezygnowano dopiero przy sprawozdaniu za okres 1 lipca 1917 - 1 października 1818 r.
Funkcjonował też zatwierdzony 15 listopada 1914 Żydowski Komitet Obywatelski
pod koniec listopada powstaje Komitet Obywatelski guberni (ziemi) kieleckiej
9 grudnia powstaje Komitet Obywatelski Powiatu Kieleckiego
struktura i działania
Sekcje pomocy ubogiej ludności, sanitarna, zaopatrzenia miasta w artykuły pierwszej potrzeby
Osoby i organizacje powiązane
Prezes bp. August Łosiński, zastępca adwokat Józef Dunin, funkcję sekretarza i skarbnika pełnił Bolesław Markowski
źródła
Marek Przeniosło Komitet Obywatelki miasta Kielce 1914-1915 w: Z dziejów Kielc w latach 19 14-1918 Kieleckie Towarzystwo Naukowe Kielce 2004
[http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Studia_Muzealno_Historyczne/Studia_Muzealno_Historyczne-r2015-t7/Studia_Muzealno_Historyczne-r2015-t7-s65-79/Studia_Muzealno_Historyczne-r2015-t7-s65-79.pdf Małgorzata Przeniosło Organizacje samopomocy społecznej na Kielecczyźnie w latach I wojny światowej Studia Muzealno-Historyczne 7, 2015]
Opis
JAN PAZDUR Wojsko Polskie na ziemi Kieleckiej W 1914 r.
"Po ogłoszeniu mobilizacji dnia 29.VII 1914 r. rozpoczął się szybki odpływ władz rosyjskich w kierunku Dęblina. (...) Przeciągły świst parowozu dn. 10 sierpnia wieczorem obwieścił kielczanom o odejściu ostatniego pociągu ewakuacyjnego. (...) Porządek - w mieście panował należyty, gdyż bardzo obfita ulewa spłukała dnia 5.VIII wszystek „dziegciowo - kapuściany duch ruski", a p. o. prezydent miasta Karol Zalewski nakazał zamknięcie szynków i powołał do życia ochotniczą milicję, która mimo wątpliwej wartości uzbrojenia w laski i tasaki strażackie, potrafiła jednak dzięki energicznemu przełożonemu, em. pułkownikowi Koczanowiczowi, stanąć na wysokości zadania.){Stefan Kazimierz, Dni wojny w Kielcach. Rękopis. str. 1 - 10}. W przewidywaniu chwil ważnych a trudnych, wspomniany prezydent powołał ponadto Komitet Obywatelski przy Magistracie, w skład którego weszli: Edward Winnicki, Teodor Kłodawski (weteran 1863 r.), Mieczysław Koczanowicz i M. Ch. Kaminer, jako „przedstawiciele wszystkich sfer naszego społeczeństwa...., w których najlepsze dla kraju uczucia i nieposzlakowany patriotyzm nikt chyba nie poważy się wątpić". Nowa władza wnet zabrała się do pracy. Wyłoniła sekcję finansową - dla zbierania funduszów, żywnościową - dla gromadzenia środków na pomoc ubogim, sanitarną - dla dostarczania pracy i bezpieczeństwa publicznego) (tej ostatniej podlegała milicja). Następnie zaś wydała odezwę do mieszkańców, pouczając, „że orientacja co do przyszłych losów naszego narodu jest niezmiernie trudna, a nawet wręcz niemożliwa. Krwawe boje rozgrywać się będą na naszej ziemi, lecz my musimy pozostać spokojnymi, bośmy bezsilni i bezbronni. Naszym najpierwszym obowiązkiem jest zabezpieczyć spokój i bezpieczeństwo naszego mienia i naszych osób {D.s ze zbiorów Muzeum Krajoznawczego w Kielcach}. Gdyby ktoś był innego zdania niż wyżej wyrażone, Komitet przyrzekał wpływać na niego, aby przynajmniej nie uprawiał agitacji i innych - do nierozwagi nie zachęcał. W tym wypadku miał na myśli grono osób z pośród inteligencji, oraz spory odłam ludności robotniczej. O nastrojach odmiennych przyjętej dyrektywie wiadomo bowiem było Komitetowi Obywatelskiemu. (...) odosobniona odezwa kieleckiego Komitetu Obywatelskiego nie znalazła posłuchu i kiedy dnia 12.VIII. rozebrzmiał na szosie krakowskiej gromki śpiew batalionu kadrowego, tłumy kielczan wyległy na rogatkę witać oswobodzicieli w szarych strzeleckich mundurach."
