Poznań
Spis treści
Cechy
Związki czeladnicze
1517 przywilej dla czeladzi szewskiej
Barbara Orzelska-Konarska "Mistrzowie i czeladnicy. Pozycja społeczna czeladzi w cechach krakowskich w XV-XVII wieku, Warszawa 1968
Związki zawodowe
Bractwa
Bractwo Miłosierdzia
1588 LIST Wielebnego X Piotra Skargi Jezuity zalecający obojej płci Bractwo Miłosierdzia pisany do mieszkańców miasta Poznania dnia 19. września 1588. Gazeta Kościelna 1846.01.21 R.4 Nr3
1599 Bractwo Miłosierdzia zawiązane w Poznaniu dnia 12. września 1599. roku. Gazeta Kościelna 1846.01.21 R.4 Nr4
Loże Wolnomularskie
1739 - podczas rozruchów tłum wykradł księgi i akcesoria jakiegoś bliżej nieznanego stowarzyszenia masońskiego po ogłoszeniu z ambon bulli papieskiej przeciwko wolnomularzom.
1780 powstaje loża „Stałość Uwieńczona”. Zrzeszała ona zarówno Polaków, jak i Niemców, a kierował nią hrabia Ignacy Działyński.
1783-84, wyłoniły się z niej dwie loże: polska „Orzeł Biały”, której siedziba znajdowała się przy Starym Rynku i niemiecka „Szkoła Mądrości”. Czołowymi masonami w Poznaniu tego okresu byli, m. in.: Aleksander Potworowski, Michał Sokolnicki i generał Augustyn Gorzeński.
Po 1794 pozostały jedynie loże niemieckie, zrzeszające urzędników. Jedna z nich, za to bardzo wpływowa, powstała w 1806 roku i nosiła nazwę „Friedrich Wilhelm zur Beglückenden Eintracht”.
1808 roku utworzono w Poznaniu lożę „Bracia Francuzi i Polacy Zjednoczeni”. W skład loży weszli oficerowie, dygnitarze i arystokraci. W 1814 roku, loża liczyła 233 braci.
1810 żeńska fila loży pod nazwą „Ogród Edenu”. Wielką mistrzynią była żona gen. Jana Henryka Dąbrowskiego Barbara
1811 poznańscy Niemcy założyli własną lożę „Piast pod Trzema Kolumnami Sarmackimi”. Obediencja ta podlegała berlińskiej loży „Pod Trzema Kulami Ziemskimi”.
1816 loża „Bracia Francuzi i Polacy Zjednoczeni” została podporządkowana Berlinowi i przyjęła także nową nazwę „Pod Stałością”, a w 1820 roku połączyła się z niemieckimi lożami: „Piast pod Trzema Kolumnami Sarmackimi” i „Świątynią Jedności”. Loża funkcjonowała jako „Świątynia Jedności”.
1820 powstaje filia warszawskiego Wolnomularstwa Narodowego lecz szybko przekształca się w Związek Kosynierów, kierowany przez Umińskiego, a w rok później w Towarzystwo Patriotyczne, rozbite w 1826 roku. Odtąd pozostały już w tym mieście wyłącznie niemieckie loże. Także w okresie międzywojennym.
za http://poznanskiehistorie.blogspot.com/2012/05/dzieje-poznanskiej-masonerii-czesc-2.html i Hass 1982
Towarzystwa
1845 Towarzystwo celem wspierania ubogich i biednych
1894 powstaje Niemiecki Związek Marchii Wschodniej
