Towarzystwo Kredytowe Ziemskie

Przygotowane w ramach kursu AU "Historia samoorganizacji w Wielkopolsce"

1821 –

"Landschafta Poznańska" ,Posener Landschaft” czyli Poznańskie Ziemstwo Kredytowe.

polską instytucją udzielającą kredytów. Gospodarka Księstwa Poznańskiego po wojnach napoleońskich była w stanie katastrofalnym – to efekt z jednej strony zadłużenia gospodarstw z czasów 1800-1806 (stąd przecież owe "bajońskie sumy") z drugiej efekty wojen napoleońskich. Aby zapobiec upadaniu wielkich majątków, 74 większych właścicieli (67 Polaków, 7 Niemców) powołało organizację Towarzystwo Kredytowe Ziemskie, której rząd pożyczył bezprocentowo 200 000 talarów.

Nie była to pierwsza taka instytucja na ziemiach, które dziś uznajemy za polskie. W 1770 roku Fryderyk II powołał do życia Schlesische Landschaft która miała się przyczynić do opanowania nadmiernego zadłużenia dóbr szlacheckich w prowincji śląskiej. Opierając się na śląskich doświadczeniach, utworzono w 1787 roku „ziemstwo” w Prusach Królewskich z siedzibą w Kwidzynie. Początkowo dyrekcja Landszaftu Prus Królewskich składała się zarówno z Polaków, jak i Niemców (5 do 5).

W pozostałych zaborach podobne organizacje powstały później. Towarzystwo Kredytowe Ziemskie w Warszawie powstało z inicjatywy Ksawerego Druckiego-Lubeckiego dla spłaty długów ciążących na wielkiej własności ziemskiej dopiero w 1925 roku, a w Galicji jeszcze później (zobacz Galicyjskie Ziemstwo Kredytowe). 

c.d.n