TPN czasy pruskie

źródło POLONA

TOWARZYSTWO WARSZAWSKIE PRZYJACIÓŁ NAUK 18OO—1832. MONOGRAFIA HISTORYCZNA OSNUTA NA ŹRÓDŁACH ARCHIWALNYCH PRZEZ Aleksandra Kraushaza MECENASA, CZŁONKA B. TOWARZYSTWA HISTORYCZNO–LITERACKIEGO W PARYŻU' TOWARZYSTWA POZNAŃSKIEGO PRZYJACIÓŁ NAUK, KOMISYI HIST0RY'CZNEJ AKADEMII UMIEJĘTNOŚCI W KRAKOWIE W PIECSETLETNIĄ ROCZNICĘ ODNOWIENIA WSZECHNICY KRAKOWSKIEJ 1400—1900. W STULETNIĄ ROCZNICĘ UTWORZENIA B. TOW. WARSZAWSKIEGO PRZYJACIÓŁ NAUK 1800—1832.

KSIĘGA I. CZASY PRUSKIE 1800—1807. KRAKÓW, WARSZAWA 1900 Dozwolenie zawiązania się Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie mogło zadziwić nie jednego; gdyż trudno było pogodzić z dążnością ogólną zagładzenia śladów narodowości, powstanie Towarzystwa narodowego, które, ocalenie i dalsze kształcenie języka, tudzież zachowanie dziejów narodowych, za główny cel usiłowań swoich obrało. Fryderyk hr. Skarbek.

PRZEDMOWA

Należało się już od dawna wspomnienie obszerniejsze b. Towarzystwu warszawskiemu przyjaciół nauk, którego działalność, rozpoczęta przed stu laty, w roku 1800, a zamknięta ostatecznie w roku 1832, podlegając w ciągu owego trzydziestolecia stopniowym zmianom ku lepszemu, wytworzyła instytucyę pamiętną w dziejach umysłowości swojskiej, wysoce dodatniego wpływu na kulturalny rozwój społeczeństwa rodzimego. Więcej

Cz.I rozdział I

W najsmutniejszej dziejów krajowych epoce, między rokiem 1773, jako zaczątkiem bytu rozczłonkowanej Rzpltej, a rokiem 1794, zamykającym okres jej podziałów i zagłady państwowej, rozwijała się i promieniowała, przemożnym a dodatnim wpływem na umysłowość społeczeństwa, instytucya, którą, jako najcenniejszą spuściznę po przeszłości otrzymała, i z której posiewu długie jeszcze lata korzystać miała Polska pogrobowa.

Czytaj dalej