Historia Sokoła w Dąbrowie Górniczej - skrót dla leniewych

Mikrokurs

To przedstawiony w formie najbardziej skrótowej, zestaw podstawowych informacji, które pozwalają ogarnąć dany temat (proces).

Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" w Zagłębiu Dąbrowskim

Uczestnicy

Kazimierz Srokowski (1864-1924) w 1905 roku jeden z głównych założycieli Sokoła w Królestwie Polskim - wiceprezes, a w okręgu zagłebiowskim prezes (1905-1915), aktywny uczetnik zjednoczenia Sokoła w 1919, wpisany do Złotej Księgi Związku Sokolstwa Polskiego. Wiecej

Michał Terech (1871-1939) - od 1914 prezes gniazda w Zawierciu, w II Rzeczypospolitej wiceprezes TG „Sokół” i redaktor naczelny pisma „Przegląd Gimnastyczny »Sokół«”, autor "Zarys dziejów Sokolstwa Polskiego" Wiecej

Jan Fazanowicz (1886-1973) - aktywny członek TG "Sokół" w Sosnowcu przed 1914, w okresie międzywojennym naczelnik dzielnicy Wielkopolskiej, a od 1927 naczelnik związkowy całego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” Wiecej

Stanisław Szymanowski

Kazimierz Skalski

Józef Karney

Lucjan Kreczmar

Początki (1905-1906)

Kazimierz Srokowski pisał o 1905 "W Warszawie powstały od razu cztery gniazda sokolskie, z których trzy miały siedziby przy stowarzyszeniach sportowych (kolarzy, wioślarzy i łyżwiarzy), a jedno było niezależne od żadnego stowarzyszenia sportowego. Gniazda te z początku nie utrzymywały z sobą żadnej łączności, a nawet współzawodniczyły w kierunku pozyskiwania członków. (...) W grudniu roku 1905 istniało już w Zagłębiu Dąbrowskim sześć gniazd sokolskich(...) od razu włączone (...) w okrąg.

Oświęcim 1906: Po kilkakrotnem przedefilowaniu po rynku pochód udał się na boisko, gdzie (...) kilkotysięczny tłum widzów przypatrywał się popisom karnych zastępów sokolskich (...) [w tym] Ćwiczenia wolne Sokołów z Zagłębia Dąbrowskiego, na które składały się wykonane przez 112 druhów: pochód ozdobny oraz pięć obrazów ćwiczeń wolnych; ćwiczenia te ze względu na dziarską postawę druhów i dokładność wykonania wywołały pośród widzów entuzyazm, a pośród rzeczoznawców wielkie uznanie. Wiecej

W konspiracji (1907-1914)

Srokowski pisał: "Legalne istnienie Sokoła w Królestwie Polskim trwało jednak bardzo krótko (…) Pomimo rozwiązania Sokoła przez władze państwowe postanowiliśmy istnieć nadal, a istnienie to oparliśmy na tej podstawie, że gniazda miały starać się o uzyskanie legalizacji jako odrębne pozornie i niemające z sobą żadnej łączności kółka gimnastyczne albo też jako szkoły gimnastyki należące do ludzi prywatnych; okręgi i związek miały pozostać nadal, lecz już jako organizacja tajna".

Wiktor Srokowski pisał "Poza turystyką wycieczka miała inny cel. Ojciec mój, jako wybitny działacz społeczny na terenie Zagłębia Dąbrowskiego i prezes tytejszego 'Sokoła' (...) zwracał się wszędzie do prezesów i naczelników miejscowych gniazd sokolskich, do których miał listy polecające od władz Związku Sokolskiego na terenie Niemiec" Jan Fazanowicz aktywny członek TG "Sokół" w Sosnowcu przed 1914, w okresie międzywojennym naczelnik dzielnicy Wielkopolskiej, a od 1927 naczelnik związkowy całego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” Wiecej

Kazimierz Srokowski: "Najliczniejszym był udział naszego Związku w Krajowym zlocie Grunwaldzkim w roku 1910. Stanęło nas wówczas do ćwiczeń, zbiorowych całego Sokolstwa polskiego-przeszło-500 druhów, a do ćwiczeń odrębnych naszego Związku około 500 druhów z trzech czynnych okręgów w Królestwie Polskim; w pochodzie uroczystym brało udział około 800 druhów z Królestwa Polskiego oraz dwie własne kapele sokolskie z okręgu 2-go (Zagłębia Dąbrowskiego).(...) Dla upozorowania, iż nie stanowimy jednolitej całości, postanowiliśmy wziąć udział w pochodzie w stroju różnorodnym: okrąg 2-i wystąpił w dawniejszym wprowadzonym przedtem u siebie umundurowaniu a okręgi 1-y i 3-i zaopatrzyły się przed zlotem w odrębne lecz jednolite umundurowanie; jedynie czapki były w całym naszym związku jednakowego typu i kroju.|Wiecej

Staż obywatelska (1914-1915) Kazimierz Srokowski: "Zebrani dnia 30 lipca roku 1914 w Dąbrowie delegaci miejscowych gniazd sokolskich postanowili zająć się stworzeniem w każdej miejscowości straży obywatelskiej (...) Tym sposobem, jeszcze przed opuszczeniem Zagłębia Dąbrowskiego przez rosyjskie władze policyjne, we wszystkich większych ośrodkach (...) gotowe już były do objęcia pracy straże obywatelskie (...) z odznakami w postaci białych przepasek na lewym ramieniu z różnymi naszyciami koloru niebieskiego zależnie od sprawowanej władzy. (…) Wiecej

II Rzeczypospolita

Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół", niezbyt "hołubione" przez władze "sanacyjną", brało czynny udział w świetach państwowych, szczególnie 3 maja.

Gimnastyka była jedną z form uprawiania sportu. Jednak poszczególne gniazda uczestniczyły w rozgrywkach siatkówki, koszykówki czy pink-ponga

Działalność TG "Sokół" to nie tylko wychowawcza i sportowa, ale i kulturalna. Gniazda organizaowały zabawy, bale, występy, jasełka itp.

II wojna światowa Stanisław Knapik (1904-1942) - ostatni naczelnik Sokoła w Dąbrowie Górniczej. 13 lutego 1941 przybycie do obozu KL Auschwitz nr więźniarski 10296 Wiecej Zdzisław Winkiel (1920-1942) - jeden z członków Sokoła w Dąbrowie Górniczej. 22 kwietnia 1941 przybycie do KL Auschwitz,numer więźniarski: 15121.Wiecej